Üretken yapay zeka teknolojileri 2025 yılında yükselişini sürdürürken, kamuoyunun gündeminde üç büyük endişe öne çıkıyor: iş güvenliği, gizlilik koruması ve siber güvenlik riskleri.
İstihdam cephesinde, son araştırmalar karmaşık bir tablo ortaya koyuyor. McKinsey tarafından yapılan bir çalışma, 2030 yılına kadar ABD ekonomisinde şu anda çalışılan saatlerin %30’una kadarını oluşturan faaliyetlerin otomasyona geçebileceğini öngörüyor; bu eğilim, üretken yapay zeka tarafından hızlandırılıyor. Ofis destek, müşteri hizmetleri ve yiyecek hizmeti rolleri en yüksek iş kaybı riskiyle karşı karşıya. Ancak felaket senaryolarının aksine, Danimarka’da 25.000 çalışanı kapsayan ve 11 mesleği inceleyen yakın tarihli bir çalışma, ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçlarının şu ana kadar maaşlar ve istihdam seviyeleri üzerinde çok az etkisi olduğunu, kullanıcıların yalnızca ortalama %2,8’lik bir zaman tasarrufu bildirdiğini gösteriyor.
Gizlilik endişeleri ise, üretken yapay zeka sistemlerinin büyük miktarda kişisel veriyi işlemesiyle birlikte daha da arttı. IBM güvenlik uzmanları, bu sistemlerin eğitim verilerinden hassas bilgileri istemeden ezberleyip yeniden üretebileceği ve bunun da uzmanların “model sızıntısı” olarak adlandırdığı bir duruma yol açabileceği konusunda uyarıyor. Cisco’nun 2024 Veri Gizliliği Benchmark çalışmasına göre, işletmelerin %79’u üretken yapay zekadan önemli ölçüde değer elde etmeye başlamış olsa da, kullanıcıların yalnızca yarısı bu araçlara kişisel veya gizli bilgi girmekten kaçınıyor; bu da ciddi gizlilik riskleri yaratıyor.
Güvenlik açıkları ise üçüncü büyük endişe olarak öne çıkıyor. Hükümet değerlendirmeleri, 2025 yılına kadar üretken yapay zekanın tamamen yeni tehditler yaratmaktan ziyade mevcut güvenlik risklerini artıracağını, ancak tehditlerin hızını ve ölçeğini dramatik biçimde yükselteceğini öngörüyor. İngiltere hükümeti, üretken yapay zekanın özelleştirilmiş oltalama yöntemleri ve kötü amaçlı yazılım çoğaltımı yoluyla daha hızlı ve etkili siber saldırılara olanak tanıyabileceği konusunda uyardı. Ayrıca, yapay zekanın inandırıcı deepfake’ler ve sentetik medya üretebilme yeteneği, bilgi kaynaklarına olan kamu güvenini zedeleme riski taşıyor.
Kuruluşlar üretken yapay zekayı hızla uygulamaya koyarken, uzmanlar güçlü veri yönetişimi çerçevelerinin hayata geçirilmesini öneriyor; bunlar arasında veri minimizasyonu, şifreleme, erişim kontrolleri ve düzenli güvenlik denetimleri yer alıyor. Yeterli önlemler alınmazsa, benzeri görülmemiş verimlilik artışları vadeden bu teknoloji, aynı zamanda bireyleri ve kurumları önemli risklere maruz bırakabilir.
Gartner’ın öngörüsüne göre, üretken yapay zeka 2025 yılına kadar üretilen tüm verilerin %10’unu oluşturacak (bugün bu oran %1’in altında). Bu nedenle, söz konusu endişelerin giderilmesi her zamankinden daha acil bir hal aldı.