NASA'nın yakın zamanda yayımladığı DARES 2025 Beyaz Kitabı, ajansın uzay keşfine yaklaşımında yapay zekânın uzun vadeli stratejinin merkezine yerleştirildiği kritik bir dönüm noktasına işaret ediyor.
Son on yıllarda, makine öğrenimi de dâhil olmak üzere yapay zekâ, uzay görevlerinin vazgeçilmez bir parçası haline geldi; hızlı veri işleme, gelişmiş desen tanıma ve derinlemesine içgörü elde etme imkânı sundu. NASA, yapay zekâ ve makine öğrenimiyle otonomi entegrasyonunun getirdiği karmaşık zorlukları, pratik önerilerle doğrudan ele alıyor.
Beyaz kitap, astrobiyolojinin özellikle açık veri ve örnek paylaşımından büyük fayda sağladığını vurguluyor; zira bu alan, ulaşılması güç saha noktalarından, nadir laboratuvar tesislerinden ve benzersiz gezegen keşif operasyonlarından elde edilen ölçümlere dayanıyor. Planetary Data Ecosystem ve NASA Open Science Data Repository gibi yerel açık veri ekosistemleri oluşturulsa da, veri kapsamındaki önemli boşluklar yeni stratejiyle giderilmeye çalışılıyor.
NASA'nın yapay zekâ entegrasyonuna olan bağlılığı, 2024 Yapay Zekâ Kullanım Durumu envanterinde de açıkça görülüyor. Bu envanter, otonom uzay operasyonlarından gelişmiş bilimsel veri analizine kadar aktif yapay zekâ uygulamalarını sergiliyor. Öne çıkan örnekler arasında AEGIS (Artırılmış Bilim Toplama için Otonom Keşif), Mars'taki Perseverance Rover için Gelişmiş AutoNav ve zorlu arazilerde gezinmek için MLNav (Makine Öğrenimi Navigasyonu) yer alıyor.
DARES 2025 stratejisi, astrobiyolojinin farklı ölçeklerdeki karmaşık ve derinlemesine iç içe geçmiş fiziksel, kimyasal, biyolojik ve sosyal olguları anlamayı gerektirdiğini kabul ediyor. Makine öğrenimi ve yapay zekâ, çeşitli veri tiplerinde çok sayıda özellik arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmada benzersiz bir yetenek sunuyor. Son uygulamalar arasında, yaşanabilirlikle ilişkili mineral türlerinin tespiti, yeni ötegezegenler bulmak için geçiş sinyallerinin sınıflandırılması ve biyojenik ile abiyojenik bileşiklerin ayırt edilmesi bulunuyor.
29-30 Mayıs 2025 tarihlerinde düzenlenecek NASA-DARES RFI çalıştayı, önümüzdeki on yıl için astrobiyolojideki temel araştırma alanlarını şekillendirecek. Yüz yüze ve çevrim içi olarak hibrit biçimde gerçekleştirilecek bu etkinlikte, 120'den fazla topluluk tarafından sunulan beyaz kitaplardan alınan geri bildirimler değerlendirilecek. Bu iş birliğiyle, Dünya dışındaki yaşamı anlama biçimimizi kökten değiştirebilecek güçlü bir strateji oluşturulması hedefleniyor.