ABD ile Çin arasında dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında gümrük vergilerini önemli ölçüde azaltan geçici ticaret anlaşmasının açıklanmasının ardından bu hafta küresel piyasalar yükselişe geçti. Çarşamba günü, 14 Mayıs’ta yürürlüğe giren anlaşma kapsamında, ABD’nin Çin’den ithal ettiği ürünlerdeki gümrük vergisi %145’ten %30’a, Çin’in ABD mallarına uyguladığı vergi ise %125’ten %10’a indirildi. Bu indirimler ilk etapta 90 gün boyunca geçerli olacak.
Anlaşma, tırmanan ticaret geriliminin ortasında kalan yapay zekâ sektörü için kritik bir gelişme niteliği taşıyor. Yarı iletken tedarik zincirleri—yapay zekâ geliştirmesinin bel kemiği—özellikle bu tür gerilimlerden etkilenmeye açık durumda. Her iki ülke de daha önce çip ihracatı ve ithalatına çeşitli kısıtlamalar getirmişti.
Ateşkes öncesinde Çin, teknoloji sektörünü korumak adına bazı ABD menşeli yarı iletkenleri gümrük vergisinden muaf tutarak stratejik adımlar atmıştı. Nisan ayındaki haberlere göre, Çin, önde gelen teknoloji şirketlerini ticaret savaşının etkilerinden korumak için sekiz farklı Amerikan mikroçip sınıfındaki vergileri sessizce kaldırdı. Bu seçici yaklaşım, jeopolitik gerilimlere rağmen küresel yapay zekâ tedarik zincirlerinin karşılıklı bağımlılığını gözler önüne serdi.
Ticaret savaşına verilen geçici ara kapsamında Çin, 2 Nisan’dan sonra uygulamaya koyduğu nadir toprak elementleri ve yüksek teknoloji üretiminde yaygın olarak kullanılan mıknatıslar üzerindeki ihracat kısıtlamalarını da kaldırmayı kabul etti. Bu malzemeler, yapay zekâ uygulamalarını çalıştıran gelişmiş bilişim sistemlerinin temel bileşenleri arasında yer alıyor.
Ateşkes kısa vadede rahatlama sağlasa da sektör analistleri uzun vadeli beklentiler konusunda temkinli. J.P. Morgan Asset Management APAC baş piyasa stratejisti Tai Hui, "Bu, iki tarafın da gümrük vergilerinin küresel büyümeyi olumsuz etkileyeceğini ve müzakerenin daha iyi bir seçenek olduğunu kabul ettiğini gösteriyor," yorumunda bulundu. 90 günlük sürenin, ABD-Çin ticaret ilişkilerindeki daha derin yapısal sorunları çözmek için yeterli olmayabileceği belirtiliyor.
Özellikle yapay zekâ geliştirme açısından bu anlaşma, şirketlere tedarik zincirlerini ve tedarik stratejilerini yeniden düzenleme fırsatı sunuyor. Önceki ihracat kontrollerinden dolayı milyarlarca dolar gelir kaybeden yarı iletken sektörü, ticaret engellerinin azalmasından önemli ölçüde fayda sağlayabilir ve bu da gelişmiş çiplere bağımlı yapay zekâ teknolojilerinde inovasyonu hızlandırabilir.