De AI-wet van de Europese Unie, het eerste alomvattende regelgevingskader ter wereld voor kunstmatige intelligentie, wordt geconfronteerd met toenemende implementatieproblemen nu belangrijke bepalingen in augustus 2025 van kracht worden.
Brancheleiders en technologiebedrijven slaan alarm over de paraatheid van zowel bedrijven als toezichthouders. Eind juni riep de Computer & Communications Industry Association (CCIA) Europe, waarvan leden onder meer technologie-giganten als Alphabet, Meta en Apple zijn, de EU-leiders formeel op om de implementatietijdlijn te pauzeren.
"Europa kan geen voortrekkersrol vervullen op het gebied van AI met één voet op de rem," aldus Daniel Friedlaender, Senior Vice President van CCIA Europe. "Nu cruciale onderdelen van de AI-wet nog ontbreken, slechts enkele weken voordat de regels ingaan, is een pauze nodig om de wet goed te krijgen, anders riskeren we dat innovatie volledig tot stilstand komt."
Het knelpunt is de Gedragscode voor generieke AI-modellen, die oorspronkelijk in mei 2025 verwacht werd maar nog steeds niet is afgerond. Deze vertraging zorgt voor aanzienlijke onzekerheid bij bedrijven die zich op naleving voorbereiden. De code is bedoeld als centraal instrument waarmee aanbieders kunnen aantonen dat zij voldoen aan de eisen van de AI-wet voor generieke AI-systemen, waaronder grote taalmodellen en andere geavanceerde AI-technologieën.
De AI-wet van de EU kent een gefaseerde implementatie, waarbij sommige bepalingen al sinds februari 2025 van kracht zijn, waaronder verboden op AI-systemen die als "onaanvaardbaar risico" worden beschouwd, zoals sociale scoring en manipulerende AI. De regels voor generieke AI-modellen gaan in op 2 augustus 2025, met volledige implementatie van de wet in augustus 2026.
Sommige politieke leiders, waaronder de Zweedse premier Ulf Kristersson, noemden de AI-regels "verwarrend" en sloten zich aan bij de oproep tot uitstel. Een groep van 45 Europese bedrijven publiceerde een open brief waarin zij om een "klokstop" van twee jaar voor de AI-wet vroegen voordat belangrijke verplichtingen van kracht worden.
Ondanks deze zorgen heeft de Europese Commissie nog geen formele plannen aangekondigd om de implementatie uit te stellen. Een woordvoerder van de Commissie bevestigde dat de regels voor generieke AI-modellen op 2 augustus volgens planning van kracht worden, hoewel de handhavingsbevoegdheden voor die regels pas in augustus 2026 ingaan.
De controverse onderstreept de spanning tussen de ambitie van de EU om wereldwijd voorop te lopen in AI-regulering en de vrees dat te strenge of overhaast ingevoerde regels innovatie kunnen remmen in een snel evoluerend vakgebied dat mogelijk €3,4 biljoen aan de EU-economie kan bijdragen tegen 2030.