Sinds OpenAI in 2022 ChatGPT lanceerde, hebben AI-tools zich razendsnel verspreid over universiteitscampussen in het hele land. Deze AI-systemen, waaronder taalmodellen en beeldgeneratoren die reageren op gebruikersinvoer, veranderen fundamenteel de manier waarop studenten hun studie aanpakken.
Veel hoogleraren hebben zich uitgesproken tegen het gebruik van AI in academische omgevingen, met zorgen over fraude, feitelijke onjuistheden, overmatige afhankelijkheid van studenten en afnemende kritische denkvaardigheden. Als reactie hierop hebben universiteiten AI-detectiesoftware zoals Turnitin ingevoerd om AI-gegenereerde inhoud in studentwerk te identificeren.
"Voor mij en veel andere docenten is er angst," erkent Celeste Pilegard, hoogleraar cognitieve wetenschappen en onderwijspsychologie aan UCSD. "We houden vast aan de laatste restjes, in de hoop dat dit niet iets wordt wat iedereen gaat gebruiken." Pilegard maakt zich zorgen dat studenten die AI gebruiken om inleidende vakken te halen, basiskennis en het vermogen om de juistheid van AI te beoordelen zullen missen. "Het is moeilijk te onderscheiden wat echt is en wat nep, wat behulpzaam is en wat misleidend," legt ze uit. "Als je genoeg expertise in een vakgebied hebt, kun je ChatGPT als denkinstrument gebruiken omdat je de tekortkomingen ervan herkent."
Sommige docenten nemen een harde houding aan tegen het gebruik van AI in hun lessen. Aan een universiteit in Californië hanteert een docent een strikt geen-AI-beleid in haar cursus geletterdheidsonderwijs, met het argument dat "AI de kans wegneemt om die productieve worsteling aan te gaan" die essentieel is voor diepgaand leren en vaardigheidsontwikkeling.
Andere docenten omarmen AI juist, al erkennen ze de beperkingen ervan. "Ik verander mijn curriculum eigenlijk elke dag," zegt een docent die AI-gerelateerde onderwerpen geeft. "Het herinnert me er als professional aan dat je je voortdurend moet aanpassen aan nieuwe technologie, omdat het heel snel verandert. Het is heel belangrijk om open te staan en nieuwsgierig te zijn naar wat technologie ons kan brengen en hoe het ons kan helpen."
De aanpak verschilt sterk per instelling. Aan de USC kunnen docenten kiezen tussen twee benaderingen uit de richtlijnen van de universiteit: "Omarmen en Versterken" of "Ontmoedigen en Detecteren". Bobby Carnes, universitair hoofddocent klinische accountancy, heeft een middenweg gevonden: "Ik gebruik het zelf voortdurend, dus het is niet logisch om studenten te verbieden het te gebruiken."
Universiteiten organiseren steeds vaker evenementen om deze uitdagingen aan te pakken. Michigan State University organiseerde onlangs de 2025 AI Summit om een proactieve strategie voor AI-integratie te ontwikkelen. Tijdens het evenement sprak onder andere Lauren Klein van Emory University, die benadrukte dat "humanistisch denken en ideeën kunnen helpen bij het identificeren en aanpakken van databias, en richting kunnen geven aan de ontwikkeling van rechtvaardige, inclusieve en door de gemeenschap geleide AI-systemen."
Een belangrijk obstakel is het gebrek aan voorbereiding onder docenten. Onderzoek laat zien dat leraren zich zorgen maken over hun beperkte kennis van AI en de ethische kwesties die het met zich meebrengt. Velen noemen het tekort aan professionele ontwikkelingsmogelijkheden als een groot struikelblok. Deze zorgen onderstrepen het belang van goed ontworpen trainingsprogramma’s die zich richten op de maatschappelijke en ethische implicaties van AI, en niet alleen op de technische aspecten.
Nu AI het onderwijs blijft hervormen, benadrukken experts het belang van het opleiden van toekomstige AI-ontwikkelaars en gebruikers om te reflecteren op de impact van technologie op het leven van mensen. Dit houdt in dat men verantwoordelijkheid neemt om de voordelen van AI te vergroten en mogelijke schade te beperken, bijvoorbeeld door AI-ethiek systematischer op te nemen in de curriculumontwikkeling.
Met het oog op de toekomst plannen organisaties zoals de Association of American Colleges & Universities initiatieven als het 2025-26 Institute on AI, Pedagogy, and the Curriculum. Dit online programma zal afdelingen en instellingen ondersteunen om "effectief te reageren op de uitdagingen en kansen die kunstmatige intelligentie biedt voor vakken, curricula en het hoger onderwijs in het algemeen" via virtuele evenementen, mentorschap en gezamenlijke implementatie van AI-actieplannen.