Krajobraz szkolnictwa wyższego w Wielkiej Brytanii przechodzi głęboką transformację, ponieważ narzędzia sztucznej inteligencji stają się wszechobecne w środowisku akademickim.
Zgodnie z kompleksowym badaniem przeprowadzonym przez Higher Education Policy Institute (HEPI) i opublikowanym w lutym 2025 roku, aż 88% studentów studiów licencjackich w Wielkiej Brytanii korzysta obecnie z generatywnej AI podczas oceniania – to gwałtowny wzrost w porównaniu do 53% rok wcześniej. W badaniu, które objęło ponad 1000 studentów, aż 92% zadeklarowało użycie jakiejś formy AI w swojej pracy naukowej.
Większość studentów korzysta z narzędzi takich jak ChatGPT w celach zgodnych z zasadami, np. do wyjaśniania złożonych pojęć, streszczania artykułów naukowych czy generowania pomysłów badawczych. Jednak około 18% przyznaje się do bezpośredniego włączania tekstów generowanych przez AI do swoich prac bez odpowiedniego oznaczenia źródła. Studenci najczęściej wskazują oszczędność czasu i poprawę jakości pracy jako główne motywacje korzystania z tych technologii.
Tak powszechne wykorzystanie AI stawia przed uczelniami poważne wyzwania. Dochodzenie przeprowadzone przez "The Guardian" ujawniło prawie 7000 potwierdzonych przypadków nadużyć akademickich związanych z AI w roku akademickim 2023/24, co daje 5,1 przypadków na 1000 studentów – ponad trzykrotnie więcej niż rok wcześniej. Eksperci jednak uważają, że te liczby odzwierciedlają jedynie niewielką część rzeczywistych nadużyć.
„Gdy AI jest używana umiejętnie przez studenta, który potrafi edytować jej wyniki, nadużycie jest bardzo trudne do udowodnienia” – wyjaśnia dr Thomas Lancaster, badacz integralności akademickiej z Imperial College London. Narzędzia wykrywające AI okazują się zawodne – badacze z University of Reading wykazali, że prace generowane przez AI mogą przejść przez systemy wykrywające na uczelniach aż w 94% przypadków.
W odpowiedzi uczelnie przemyślają metody oceniania i opracowują nowe polityki. Obecnie tylko 28% brytyjskich instytucji wdrożyło formalne polityki dotyczące AI, a kolejne 32% jest w trakcie ich opracowywania. Wiele uczelni przechodzi na bardziej kreatywne formy oceniania, takie jak egzaminy ustne, oceny w trybie stacjonarnym czy zadania wymagające krytycznego myślenia, wykraczającego poza obecne możliwości AI.
Szybka integracja AI z edukacją rodzi fundamentalne pytania o przyszłość nauczania, weryfikacji wiedzy i rozwoju umiejętności. Jak zauważa Josh Freeman, menedżer ds. polityki w HEPI: „Tak wielkich zmian w zachowaniach w ciągu zaledwie 12 miesięcy praktycznie się nie spotyka”. Instytucje edukacyjne muszą teraz znaleźć równowagę między wykorzystaniem potencjału AI a utrzymaniem standardów akademickich i zapewnieniem studentom rzeczywistego zrozumienia oraz umiejętności krytycznego myślenia.