Yapay zekâ, insan benzeri yeteneklere doğru evriminde bir eşiği daha geride bıraktı. 22 Mayıs 2025'te, Cenevre Üniversitesi (UNIGE) ve Bern Üniversitesi'nden (UniBE) araştırmacılar, Communications Psychology dergisinde yayımladıkları bulgularla, yapay zekâ sistemlerinin yalnızca duyguları anlamakla kalmayıp, uygun duygusal tepkiler önermede insanlardan daha başarılı olabileceğini gösterdi.
UniBE Psikoloji Enstitüsü'nden Katja Schlegel liderliğindeki araştırma ekibi; ChatGPT-4, ChatGPT-o1, Gemini 1.5 Flash, Copilot 365, Claude 3.5 Haiku ve DeepSeek V3 dahil olmak üzere altı gelişmiş büyük dil modelini (LLM) değerlendirdi. Bu yapay zekâ sistemleri, akademik ve kurumsal ortamlarda yaygın olarak kullanılan beş farklı duygusal zekâ testine tabi tutuldu.
Testlerde, duygusal açıdan yüklü senaryolar sunularak duyguları anlama, düzenleme ve yönetme becerileri ölçüldü. Örneğin, katılımcılardan, bir meslektaşı tarafından fikri çalınan ve haksız şekilde tebrik edilen birine verilebilecek en etkili tepkiyi belirlemeleri istendi. Aynı testler insan katılımcılara da uygulandığında sonuçlar çarpıcıydı: Yapay zekâ sistemleri ortalama %82 doğru yanıt oranına ulaşırken, insanlar yalnızca %56'da kaldı.
"Bu, bu yapay zekâların yalnızca duyguları anlamadığını, aynı zamanda duygusal zekâ ile davranmanın ne anlama geldiğini de kavradıklarını gösteriyor," diyor araştırmaya katılan UNIGE İsviçre Duygusal Bilimler Merkezi'nden kıdemli bilim insanı Marcello Mortillaro.
Çalışmanın belki de en dikkat çekici bölümü ise ikinci aşamaydı: ChatGPT-4'ten tamamen yeni, özgün senaryolara sahip duygusal zekâ testleri oluşturması istendi. Bu yapay zekâ tarafından üretilen testler, 400'den fazla insan katılımcıya uygulandı ve uzmanlarca yıllar içinde geliştirilen orijinal testler kadar güvenilir, anlaşılır ve gerçekçi olduğu görüldü.
Bu bulgular, daha önce yalnızca insanlara özgü olduğu düşünülen eğitim, koçluk ve çatışma yönetimi gibi alanlarda yapay zekâ uygulamaları için umut verici yeni olanaklar sunuyor. Ancak araştırmacılar, bu tür uygulamaların mutlaka uzman gözetiminde yürütülmesi gerektiğinin altını çiziyor. Yapay zekâ duygusal yetkinliklerini giderek daha da geliştirirken, insan ve makine zekâsı arasındaki sınır giderek daha incelikli bir hâl alıyor.