ABD Senatosu, büyük teknoloji şirketlerinin yasama alanındaki hedeflerine ağır bir darbe vurdu ve eyalet düzeyinde yapay zekâ düzenlemelerine on yıl boyunca moratoryum getirecek maddeyi yasa tasarısından çıkardı.
Başkan Trump’ın kapsamlı iç politika paketi olan ve kamuoyunda ‘Tek ve Büyük Güzel Yasa’ olarak bilinen tasarıya eklenen bu tartışmalı madde, 1 Temmuz gecesi yapılan Senato oturumunda neredeyse oy birliğiyle, 99’a 1’lik bir sonuçla reddedildi. Maddenin uzlaşmalı bir versiyonu üzerinde çalışan Tennessee’li Cumhuriyetçi Senatör Marsha Blackburn, sonunda maddenin tamamen kaldırılması için öncülük etti.
OpenAI ve Google gibi teknoloji devleri, moratoryuma güçlü destek vererek, 50 eyalette farklı düzenleyici çerçevelerin uyum zorlukları yaratacağını ve ABD’nin Çin’le küresel yapay zekâ yarışında inovasyonunu yavaşlatabileceğini savundu. OpenAI CEO’su Sam Altman, daha önce ‘50 farklı düzenlemeye nasıl uyum sağlayacağımızı hayal etmek bile çok zor’ şeklinde ifade vermişti.
Ancak madde, siyasi yelpazenin her iki tarafından beklenmedik derecede geniş bir muhalefetle karşılaştı. 50 eyaletin tamamından 260’tan fazla eyalet milletvekili, 40 eyalet başsavcısı ve 17 Cumhuriyetçi vali, maddeye açıkça karşı çıktı. Eleştirmenler, bu düzenlemenin eyaletlerin haklarını zayıflatacağını ve deepfake’ler, algoritmik ayrımcılık ve gizlilik ihlalleri gibi potansiyel yapay zekâ zararlarına karşı tüketiciler için hayati korumaları ortadan kaldıracağını savundu.
Senatör Blackburn, Wired’a verdiği demeçte karşı çıkışını şöyle açıkladı: ‘Bu madde, Büyük Teknoloji’nin çocukları, içerik üreticilerini ve muhafazakârları sömürmeye devam etmesine izin verebilir. Kongre, Çocukların Çevrim İçi Güvenliği Yasası ve çevrim içi gizlilik çerçevesi gibi federal öncelikli yasaları geçirmeden, eyaletlerin vatandaşlarını koruyacak yasalar yapmasını engelleyemeyiz.’
Senato’nun kararı, eyaletlerin yapay zekâ teknolojileri üzerindeki mevcut düzenleyici yetkisini koruyor. Temmuz 2025 itibarıyla, 50 eyaletin yanı sıra Columbia Bölgesi, Porto Riko ve Virgin Adaları da yapay zekâ ile ilgili yasa teklifleri sunmuş durumda; bunların yarısından fazlası ise bir tür yapay zekâ yasasını yürürlüğe koydu. New York’un ‘sınır’ yapay zekâ modellerine getirdiği kısıtlamalar ile Colorado, Utah, Teksas ve Montana’daki düzenlemeler öne çıkan örnekler arasında.
Teknoloji sektörü bu oylamada bir yenilgi almış olsa da, uzmanlar birleşik bir federal yapay zekâ düzenleme çerçevesi oluşturma çabalarının süreceğini öngörüyor. Bu ezici ret, gelecekteki tekliflerin yalnızca eyalet yetkisini devre dışı bırakmak yerine, inovasyon kaygılarını anlamlı tüketici korumalarıyla dengelemesi gerekeceğine işaret ediyor.