Νέα έρευνα υποδεικνύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την επίλυση διεθνών συγκρούσεων, αν και οι ειδικοί προειδοποιούν για σημαντικούς περιορισμούς στη διπλωματική της εφαρμογή.
Το Ινστιτούτο για τις Ενσωματωμένες Μεταβάσεις (IFIT), μια μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα την Ισπανία, δημοσίευσε στις 12 Μαΐου 2025 ευρήματα που εξετάζουν τον πιθανό ρόλο της ΤΝ στην επίλυση διπλωματικών συγκρούσεων. Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Διευθυντή του IFIT, Mark Freeman, η παραδοσιακή διπλωματία με τις μακροχρόνιες και εκτενείς ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις συχνά αποδεικνύεται αναποτελεσματική όταν αναλύεται σε σχέση με τα ιστορικά αποτελέσματα.
«Υπάρχει συχνά ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στο οποίο μπορείς πραγματικά να αξιοποιήσεις το εργαλείο της διαπραγμάτευσης ή της διαμεσολάβησης στην εκάστοτε κατάσταση», εξηγεί ο Freeman. Η έρευνά του δείχνει ότι τα ταχύτερα «συμφωνητικά πλαισίου» και οι περιορισμένες εκεχειρίες — με τις λεπτομέρειες να διευθετούνται αργότερα — συχνά οδηγούν σε πιο επιτυχημένες και μακροχρόνιες ειρηνευτικές λύσεις από τις εκτενείς διαπραγματεύσεις.
Ο Freeman πιστεύει ότι τα συστήματα ΤΝ μπορούν να ενισχύσουν αυτή την προσέγγιση, αναλύοντας προηγούμενες συγκρούσεις για να εντοπίσουν βέλτιστες στρατηγικές διαπραγμάτευσης. «Η ΤΝ μπορεί να κάνει τις ταχείες διαπραγματεύσεις ακόμη ταχύτερες», σημειώνει. Το IFIT έχει αναπτύξει μια ταχεία προσέγγιση με στόχο την επίτευξη συμφωνιών στα πρώιμα στάδια των συγκρούσεων, την οποία πιστεύουν ότι τα εργαλεία ΤΝ μπορούν να επιταχύνουν σημαντικά.
Ωστόσο, ο Stefan Heumann, συνδιευθυντής του think tank Stiftung Neue Verantwortung με έδρα το Βερολίνο και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την Τεχνητή Νοημοσύνη του γερμανικού κοινοβουλίου, προειδοποιεί για τους περιορισμούς της ΤΝ σε διπλωματικά περιβάλλοντα. «Οι ανθρώπινες σχέσεις — οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ ηγετών — μπορούν να αλλάξουν την πορεία των διαπραγματεύσεων», λέει ο Heumann. «Η ΤΝ δεν μπορεί να το αναπαράγει αυτό».
Ο Heumann αναφέρεται σε ιστορικά παραδείγματα όπως η Συμφωνία του Μονάχου το 1938, η οποία φαινομενικά μείωσε τις εντάσεις αλλά τελικά οδήγησε σε καταστροφή. «Η πολιτική κατευνασμού στο Μόναχο το 1938 θεωρήθηκε ως βήμα αποκλιμάκωσης — αλλά οδήγησε σε καταστροφή», εξηγεί. «Ετικέτες όπως 'κλιμάκωση' και 'αποκλιμάκωση' είναι υπερβολικά απλοϊκές» για να τις αξιολογήσει σωστά η ΤΝ. Επισημαίνει επίσης ότι, ενώ η ΤΝ ευδοκιμεί σε περιβάλλοντα με ανοιχτή πληροφόρηση, «δεν θα λύσει μαγικά τα προβλήματα συλλογής πληροφοριών σε κλειστές κοινωνίες όπως η Βόρεια Κορέα ή η Ρωσία».
Παρά τις προκλήσεις αυτές, ερευνητές σε διάφορα ιδρύματα συνεχίζουν να εξερευνούν εφαρμογές της ΤΝ στη διπλωματία, όπως η σύνταξη ειρηνευτικών συμφωνιών, η αποτροπή πυρηνικής κλιμάκωσης και η παρακολούθηση της τήρησης εκεχειριών. Καθώς τα συστήματα ΤΝ εξελίσσονται, ο ρόλος τους στις διεθνείς σχέσεις πιθανότατα θα ενισχυθεί, απαιτώντας προσεκτική εξέταση τόσο των δυνατοτήτων όσο και των περιορισμών τους.