Paus Leo XIV heeft de Katholieke Kerk gepositioneerd om het hoofd te bieden aan wat hij ziet als een van de meest urgente uitdagingen voor de mensheid: de ethische implicaties van kunstmatige intelligentie.
In zijn eerste formele toespraak tot het College van Kardinalen op 10 mei, vergeleek de nieuwgekozen paus de huidige AI-revolutie expliciet met de Industriële Revolutie van de 19e eeuw. "In onze tijd biedt de kerk aan iedereen de schat van haar sociale leer als antwoord op een nieuwe industriële revolutie en op ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, die nieuwe uitdagingen vormen voor de verdediging van menselijke waardigheid, rechtvaardigheid en arbeid," verklaarde de 69-jarige Amerikaanse paus.
De keuze van de paus voor zijn pausnaam blijkt nu diep symbolisch. Leo XIII, die de Katholieke Kerk leidde van 1878 tot 1903, schreef in 1891 de baanbrekende encycliek Rerum Novarum ("Over Nieuwe Dingen"), waarmee hij de basis legde voor de moderne katholieke sociale leer door de rechten van arbeiders tijdens de eerste Industriële Revolutie aan te pakken. Door deze erfenis aan te halen, geeft Leo XIV aan een vergelijkbaar moreel kader te willen ontwikkelen voor het AI-tijdperk.
Robert Francis Prevost, die op 8 mei de eerste Amerikaanse paus werd, brengt een uniek perspectief op deze uitdaging. Voor zijn verheffing tot kardinaal werkte hij jarenlang als missionaris in Peru met gemarginaliseerde gemeenschappen, waardoor hij uit eerste hand ervaring heeft met economische ongelijkheid. Als prefect van het Dicasterie voor Bisschoppen onder paus Franciscus toonde hij zijn betrokkenheid bij sociale rechtvaardigheidskwesties.
De focus van het Vaticaan op AI is niet geheel nieuw. Paus Franciscus waarschuwde steeds vaker voor de potentiële gevaren van AI voor de mensheid, riep op tot internationale regulering en benadrukte dat krachtige technologie het risico met zich meebrengt om menselijke relaties te reduceren tot algoritmes. De toespraak van Leo XIV suggereert dat hij deze focus zal voortzetten en mogelijk uitbreiden.
Dit pauselijke standpunt betekent een belangrijke ontwikkeling in het wereldwijde debat over AI-ethiek, aangezien het afkomstig is van een van 's werelds meest invloedrijke niet-technische instellingen. Met 1,4 miljard katholieken wereldwijd kan de morele leiding van de kerk op het gebied van technologie het beleid ver buiten religieuze kringen beïnvloeden en mogelijk bepalen hoe samenlevingen de komende jaren omgaan met AI-regulering en -ontwikkeling.