Yapay zekânın istihdama etkisi üzerine tartışmalar teknoloji liderleri arasında yoğunlaşırken, büyük çaplı iş kayıpları öngörenlerle daha kademeli bir geçiş bekleyenler arasındaki ayrım giderek belirginleşiyor.
Anthropic CEO’su Dario Amodei, Mayıs ayında yaptığı açıklamada, yapay zekânın bir ila beş yıl içinde tüm giriş seviyesi beyaz yakalı işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini ve işsizlik oranlarını %20’ye çıkarabileceğini söyleyerek gündem olmuştu. Amodei, Axios’a verdiği demeçte, “Bu teknolojinin üreticileri olarak, gelecek hakkında dürüst olma görevimiz ve sorumluluğumuz var,” diyerek, çoğu yasa koyucu ve çalışanın “bunun gerçekleşmek üzere olduğundan habersiz” olduğunu ekledi.
Amodei’nin endişeleri yalnız değil. Ford CEO’su Jim Farley de yakın zamanda, “Yapay zekâ, ABD’deki tüm beyaz yakalı çalışanların neredeyse yarısını değiştirecek,” derken, JPMorgan’ın tüketici bankacılığı başkanı Marianne Lake, yapay zekâ araçlarının devreye alınmasıyla operasyon kadrosunda %10’luk bir azalma öngördüğünü belirtti. Amazon CEO’su Andy Jassy de benzer şekilde, yapay zekâdaki gelişmeler nedeniyle kurumsal çalışan sayısının azalmasını beklemeleri gerektiği konusunda personelini uyardı.
Bu uyarılar, büyük teknoloji şirketlerinin insanlara ait işleri yapay zekâya devretmeye başladığı bir dönemde geliyor. Microsoft CEO’su Satya Nadella, şirketin kodunun %20-30’unun artık yapay zekâ tarafından üretildiğini açıkladı. Meta’dan Mark Zuckerberg, gelecek yıl şirketin kod geliştirme işinin yarısının yapay zekâ tarafından üstlenileceğini öngörürken, Salesforce CEO’su Marc Benioff ise işlerin %30-50’sinin yapay zekâ tarafından yürütüldüğünü belirtti.
Ancak tüm teknoloji liderleri bu kadar karamsar değil. Nvidia CEO’su Jensen Huang, CNN’e verdiği röportajda, yapay zekânın ancak “dünya fikir üretmeyi bırakırsa” işleri ortadan kaldıracağını söyledi. Google DeepMind CEO’su Demis Hassabis ise, yapay zekâ kaynaklı bir “iş kıyametini” en küçük endişeleri arasında gördüğünü belirtti.
Kamuoyu ise daha çok karamsarların tarafında yer alıyor. Pew Research Center’ın yakın tarihli bir anketine göre, Amerikalı çalışanların %52’si yapay zekânın işyerindeki gelecekteki etkisinden endişe duyarken, %32’si uzun vadede kendileri için daha az iş fırsatı olacağına inanıyor. YouGov verileri ise Amerikalıların %48’inin yapay zekânın insan işlerini devralmasından çok endişeli olduğunu, çalışanların ise yalnızca %36’sının yapay zekânın işyerindeki potansiyeli konusunda umutlu olduğunu gösteriyor.
Şirketler bir yandan yapay zekâya büyük yatırımlar yaparken, diğer yandan işten çıkarmalar sürüyor. Bu nedenle, otomasyona giden işlerin yerine yeni fırsatların yeterince hızlı doğup doğmayacağı sorusu hâlâ yanıt bekliyor.