Hindistan, ulusal bilişim altyapısını 34.000 Grafik İşlem Birimi'ne (GPU) çıkararak yapay zekâ geliştirme alanında önemli bir atılım gerçekleştirdi ve ülkeyi küresel yapay zekâ araştırmalarında yükselen bir güç haline getirdi.
Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı (MeitY), bu büyük ölçekli genişlemeyi Mart 2024'te 10.300 crore rupi (yaklaşık 1,2 milyar dolar) bütçe tahsisiyle hayata geçirilen IndiaAI Misyonu kapsamında yönetti. Girişim kapsamında mevcut 18.000 GPU'ya ek olarak 16.000 yeni GPU eklendi ve gelişmiş yapay zekâ modellerinin eğitimi için gerekli olan güçlü bir ortak bilişim altyapısı oluşturuldu.
"Hükümet, bilişim gücü ve araştırma olanaklarının uygun maliyetlerle erişilebilir olduğu bir yapay zekâ ekosistemi oluşturmak için aktif olarak çalışıyor," diyen BT Bakanı Ashwini Vaishnaw, teknolojinin demokratikleştirilmesine odaklandıklarını vurguladı. Program kapsamında, girişimler, akademi ve araştırma kurumları gibi uygun kullanıcılar, yapay zekâ bilişim kaynaklarına %40'a varan indirimli maliyetle erişebilecek.
Bu girişimin öne çıkan projelerinden biri, Bengaluru merkezli Soket AI'nin Hint dillerine özel optimize edilen, Hindistan'ın ilk açık kaynaklı 120 milyar parametreli dil modelini geliştirme hedefi. Hükümet tarafından Gnani.ai ve Gan.ai ile birlikte yeni nesil büyük dil modelleri geliştirmek üzere seçilen Soket AI, Hindistan'ın yabancı yapay zekâ teknolojilerine olan bağımlılığını azaltmayı ve ülkenin benzersiz dil çeşitliliğine çözüm üretmeyi amaçlıyor.
Soket AI, daha önce Hintçe, Gujarati, Bengalce ve İngilizce dillerini destekleyen, 1,25 milyar parametreli çok dilli Pragna-1B modeliyle yeteneklerini kanıtlamıştı. Şirket, İngilizce Vikipedi'den altı Hint diline çevrilen 44,1 milyon makaleden oluşan 'Bhasha-wiki' gibi özel veri setleri de oluşturdu.
Bu gelişme, küresel yapay zekâ alanında önemli atılımların artık geleneksel Batı araştırma merkezlerinin dışında da gerçekleştiği bir dönemde yaşanıyor. Çin'in DeepSeek-R1 gibi modellerle elde ettiği son başarılar, dünya genelinde benzer ulusal girişimleri tetikledi ve ülkeler, yapay zekâ geliştirmede teknolojik egemenlik sağlamayı hedefliyor.
Hindistan, yapay zekâ altyapısını genişleterek, yerli yapay zekâ modellerini teşvik ederek ve yetenek geliştirmeye yatırım yaparak; işletmeler, araştırmacılar ve vatandaşlar dâhil olmak üzere ülkenin farklı kesimlerine yapay zekâdan faydalanma imkânı sunan kapsayıcı ve yenilik odaklı bir ekosistem inşa ediyor.