Tokyo Bilim Üniversitesi'nden Doçent Takashi Ikuno liderliğindeki bir araştırma ekibi, insan renk görüşünü taklit eden ve minimum enerjiyle çalışan devrim niteliğinde kendi kendine güç üreten bir yapay sinaps geliştirdi. Bu teknoloji, edge AI uygulamalarını kökten değiştirme potansiyeline sahip.
12 Mayıs 2025'te Scientific Reports dergisinde yayımlanan makalede detaylandırılan cihaz, farklı dalga boylarındaki ışığa yanıt veren iki farklı boya duyarlı güneş pilini bir araya getiriyor. Geleneksel sistemlerin aksine harici enerjiye ihtiyaç duymayan bu yapay sinaps, güneş enerjisini elektriğe dönüştürerek kendi elektriğini üretiyor. Bu da enerji verimliliğinin kritik olduğu edge computing uygulamaları için cihazı ideal kılıyor.
Sinaps, görünür spektrum boyunca renkleri 10 nanometre gibi olağanüstü bir çözünürlükle ayırt edebiliyor ve bu hassasiyet insan görsel yeteneklerine oldukça yakın. Farklı renkli ışıklar altında zıt voltaj kutupları üretiyor—mavi için pozitif, kırmızı için negatif—böylece ek devreye ihtiyaç duymadan karmaşık mantık işlemlerini gerçekleştirebiliyor.
"Sonuçlar, bu yeni nesil optoelektronik cihazın görsel tanıma özellikli düşük güçlü yapay zeka sistemlerinde büyük bir uygulama potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor," diyor Profesör Ikuno. Rezervuar hesaplama çerçevesinde test edilen sistem, yalnızca tek bir cihaz kullanılarak 18 farklı renk-hareket kombinasyonunu %82 doğrulukla sınıflandırmayı başardı. Geleneksel yaklaşımlarda ise bunun için birden fazla fotodiyot gerekiyor.
Bu atılım, gelişmiş görüş sistemlerinin edge cihazlarda kullanılmasında karşılaşılan önemli bir sorunu çözüyor; çünkü güç ve işlem kapasitesi kısıtlamaları geleneksel olarak bu tür uygulamaları sınırlıyordu. Teknoloji; akıllı telefonlar, drone'lar, giyilebilir sağlık cihazları ve otonom araçlarda daha verimli görsel işlemeyi mümkün kılabilir.
Araştırmacılar, yeniliklerinin bağımsız akıllı saatler ve tıbbi cihazlarda düşük güçlü optik sensörler olarak yaygın şekilde kullanılabileceğini öngörüyor. Bu sayede mevcut teknolojilere kıyasla maliyetlerde de önemli bir azalma sağlanabilir. Makine görüşünün modern teknolojilerde giderek daha kritik hale gelmesiyle, kendi kendine güç üreten bu sinaps, ileri düzey bilgisayarla görme yeteneklerini minimum enerjiyle günlük cihazlara taşımada önemli bir adım olarak öne çıkıyor.