Yumuşak robotik alanında önemli bir gelişme olarak, Bristol Üniversitesi araştırmacıları, çevresini algılayarak nasıl hareket edeceğine ve nesneleri nasıl kavrayacağına karar verebilen, ahtapottan ilham alan zekaya sahip bir robot geliştirdi.
15 Mayıs 2025 tarihinde Science Robotics dergisinde yayımlanan çalışma, karmaşık elektronikler yerine akışkan dinamiğini kullanan basit ama sofistike bir robotu gözler önüne seriyor. Sistem, robotun hassas nesneleri kavramasına, hava, su veya pürüzlü yüzeylere dokunup dokunmadığını algılamasına ve hatta çekme kuvvetlerini öngörmesine olanak tanıyor—üstelik merkezi bir bilgisayara ihtiyaç duymadan.
"İçinde hiçbir elektronik olmayan basit bir vantuzun, tıpkı bir ahtapot kolu gibi hissedip, düşünüp, hareket edebilmesi büyüleyici," diyor başyazar Tianqi Yue. Yue, daha önce de ahtapotların kayalara nasıl yapıştığını taklit eden yapay bir vantuz geliştirmişti.
Yenilikçi sistem iki farklı seviyede çalışıyor. Temel seviyede, emiş akışını yerel akışkan devrelerle birleştirmek, robotun düşük seviyeli bedensel zekaya ulaşmasını sağlıyor; bu da hassas nesneleri nazikçe kavramak ve şekli bilinmeyen nesnelere uyum sağlamak anlamına geliyor. Daha üst seviyede ise, vantuzdan gelen basınç tepkilerini çözümleyerek, robot çevre sınıflandırması ve yüzey pürüzlülüğü algısı gibi gelişmiş algısal yeteneklere ulaşıyor.
Bu teknoloji, birçok sektörde sayısız potansiyel uygulamaya sahip. Tarımda meyveleri nazikçe toplayarak hasadı devrimleştirebilir, üretimde kırılgan nesnelerin dikkatli taşınmasını sağlayabilir, tıbbi aletlerin insan vücudu içinde sabitlenmesini mümkün kılabilir veya daha güvenli etkileşimli oyuncaklar ve giyilebilir araçlar yaratabilir.
Araştırma ekibi, sistemi gerçek dünya uygulamaları için daha küçük ve dayanıklı hale getirmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Ayrıca, akıllı malzemeler ve yapay zekâ ile birleştirerek karmaşık ortamlarda uyum yeteneğini artırmayı hedefliyorlar. Bu sayede, mevcut tasarımlardan daha güvenli, akıllı ve enerji verimli yeni nesil robotların geliştirilmesinin önü açılabilir.