Stanford Üniversitesi'nin son Yapay Zeka Endeks Raporu, küresel yapay zeka alanında dramatik bir değişimi gözler önüne seriyor; Çin, gelişmiş yapay zeka sistemleri geliştirme konusunda ABD ile arasındaki performans farkını hızla kapatıyor.
Stanford İnsan Merkezli Yapay Zeka Enstitüsü (HAI) tarafından hazırlanan bu otoriter raporun sekizinci baskısı, ABD merkezli kurumların hâlâ nicelikte lider olduğunu gösteriyor: 2024'te ABD 40 kayda değer yapay zeka modeli üretirken, Çin 15 model geliştirdi. Ancak kalite farkı önemli ölçüde azaldı. MMLU (Çoklu Görev Dil Anlayışı) ve HumanEval gibi başlıca ölçütlerde, ABD ve Çin'in önde gelen modelleri arasındaki performans farkı 2023'te çift haneli yüzdelerden 2024'te neredeyse eşitliğe indi.
Belki de en dikkat çekici olanı, doğrudan karşılaştırmadaki değişim: Ocak 2024'te ABD'nin en iyi modeli, Çin'in en iyi modelini %9,26 oranında geride bırakırken, Şubat 2025'te bu avantaj yalnızca %1,70'e düştü. Öte yandan, Çin yapay zeka yayınları ve patentlerinde üstünlüğünü sürdürüyor; küresel ölçekte verilen tüm yapay zeka patentlerinin neredeyse %70'i Çin'e ait.
Rapor, yapay zeka değerlendirmelerinde endişe verici bir eğilime de dikkat çekiyor: Birçok ölçüt 'doygunluğa' ulaştı; yapay zeka sistemleri o kadar yüksek puanlar alıyor ki, bu metrikler artık modeller arasında etkili bir ayrım yapamıyor. Bu doygunluk, genel bilgi, görsel akıl yürütme, matematik ve kodlama gibi birçok alana yayılmış durumda ve araştırmacıları daha zorlu değerlendirme çerçeveleri geliştirmeye zorluyor.
ABD-Çin rekabetinin ötesinde, rapor küresel ölçekte daha geniş eğilimleri de belgeliyor: Yapay zeka daha verimli ve erişilebilir hale geliyor; yüksek performanslı modellerin çıkarım maliyetleri sadece 18 ayda 280 kat düştü. Ancak, yapay zeka ile ilgili olaylar 2024'te %56,4 oranında arttı ve bu teknolojiler yaygınlaştıkça sorumlu yapay zeka önlemlerine duyulan ihtiyacı vurguladı.
Bulgular, uluslararası yapay zeka ortamının yeni ve yoğun bir rekabet aşamasına girdiğini; önümüzdeki yıllarda teknolojik liderlik, ekonomik avantaj ve ulusal güvenlik açısından önemli sonuçlar doğuracağını gösteriyor.