Soğuk Savaş döneminde Amerika Birleşik Devletleri, Sovyet bombardıman uçakları ve füzelerine karşı ülke genelinde geniş çaplı radar, füze ve jet önleme ağları kurmuştu. Bu savunma kalkanı, yer radarı ve erken uyarı uçaklarından gelen bilgileri işleyerek önleme filoları ve yerden havaya füze bataryalarını koordine eden Yarı Otomatik Yer Ortamı (SAGE) sistemi gibi unsurları içeriyordu.
Aradan geçen on yılların ardından, bu savunma yaklaşımı Altın Kubbe girişimiyle yeniden canlanıyor. Yapay zekâyı teknolojik temel taşı olarak kullanan yeni nesil füze savunma sistemi, Ocak 2025’te bir başkanlık kararnamesiyle duyuruldu ve yakın zamanda kabul edilen bir uzlaşma yasasıyla 24,7 milyar dolarlık ilk finansmanı güvence altına aldı.
Soğuk Savaş’taki seleflerinden farklı olarak Altın Kubbe, kıtalararası balistik füzeler, hipersonik silahlar ve insansız hava aracı sürüleri gibi çeşitli tehditleri karşılayabilecek çok katmanlı bir savunma mimarisi oluşturmayı amaçlıyor. Sistem, uzay tabanlı sensörler ve önleyicileri kara tabanlı altyapıyla entegre ederek Amerikan anavatanı için kapsamlı bir kalkan oluşturacak.
Bu iddialı projenin merkezinde ise yapay zekâ yer alıyor. Tümgeneral Frank Lozano, Mart 2025’te yaptığı açıklamada, "Daha fazla yapay zekâ destekli ateş kontrolü entegre etmek istiyoruz; bu sayede insan gücü ihtiyacını azaltabileceğiz" dedi. Bu yaklaşım, Pentagon’un devasa veri kümelerini işleyebilen ve insan müdahalesi olmadan anlık kararlar alabilen otonom sistemleri savunmaya entegre etme stratejisinin bir yansıması.
Füze Savunma Ajansı, yapay zekânın füze savunma sistemlerine entegrasyonunu hızlandırmak amacıyla C3 AI gibi yazılım şirketleriyle beş yıllık, 500 milyon dolarlık anlaşmalar imzaladı. Bu ortaklıklar, farklı veri kümelerini birleştirebilen, tehdit imzalarını daha hızlı oluşturabilen ve test programı analizini geliştiren uygulamalar geliştirmeyi hedefliyor.
Eleştirmenler böylesine kapsamlı bir kalkanın uygulanabilirliği ve maliyeti konusunda soru işaretleri taşısa da, savunucular yapay zekâ ve uzay teknolojilerindeki ilerlemelerin bu vizyonu, Reagan’ın Stratejik Savunma Girişimi gibi önceki denemelere kıyasla daha ulaşılabilir kıldığını savunuyor. Pentagon, ilk yeteneklerin 2026 başında devreye alınmasını, tam uygulamanın ise 2030’lara kadar yayılmasını bekliyor.
Küresel güçler hipersonik ve diğer gelişmiş füze teknolojileri geliştirme yarışındayken, Amerika’nın yapay zekâ destekli savunmalara yaptığı yatırım önemli bir stratejik dönüşü temsil ediyor. Altın Kubbe girişimi, anavatan savunmasına yeniden öncelik verilmesinin sinyalini verirken, Soğuk Savaş döneminde hayal bile edilemeyecek 21. yüzyıl teknolojilerini de beraberinde getiriyor.