Η Ευρωπαϊκή Ένωση έφτασε σε ένα καθοριστικό σημείο στη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, με την έναρξη εφαρμογής βασικών διατάξεων της Πράξης για την ΤΝ από τις 11 Ιουλίου 2025. Αυτό σηματοδοτεί την υλοποίηση του πρώτου ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου για τεχνολογίες ΤΝ παγκοσμίως.
Η Πράξη για την ΤΝ αποτελεί το πρώτο νομικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο αντιμετωπίζει τους κινδύνους της ΤΝ και τοποθετεί την Ευρώπη σε ηγετική θέση παγκοσμίως. Θέτει ένα σαφές σύνολο κανόνων με βάση τον κίνδυνο για τους δημιουργούς και χρήστες ΤΝ όσον αφορά συγκεκριμένες χρήσεις της τεχνολογίας. Η Πράξη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πακέτο πολιτικών για την υποστήριξη της ανάπτυξης αξιόπιστης ΤΝ, το οποίο περιλαμβάνει επίσης το Πακέτο Καινοτομίας ΤΝ, τη δημιουργία Εργοστασίων ΤΝ και το Συντονισμένο Σχέδιο για την ΤΝ. Συνολικά, αυτά τα μέτρα εγγυώνται ασφάλεια, θεμελιώδη δικαιώματα και ανθρωποκεντρική ΤΝ, ενώ ενισχύουν την υιοθέτηση, τις επενδύσεις και την καινοτομία στην ΤΝ σε όλη την ΕΕ.
Η εφαρμογή ακολουθεί μια σταδιακή προσέγγιση που ξεκίνησε με την έναρξη ισχύος της Πράξης την 1η Αυγούστου 2024. Οι πρώτες ουσιαστικές υποχρεώσεις της Πράξης άρχισαν να εφαρμόζονται στις αρχές του 2025, ενώ το τρέχον ορόσημο—η επιβολή εκτεταμένων υποχρεώσεων για τα Μοντέλα Γενικής Χρήσης ΤΝ ("GPAI") και νέες δομές διακυβέρνησης—τίθεται σε ισχύ στις 2 Αυγούστου 2025. Για τους δημιουργούς, παρόχους και χρήστες ΤΝ—ιδίως όσους δραστηριοποιούνται διασυνοριακά—αυτό το ορόσημο σηματοδοτεί μια κρίσιμη μετάβαση από την προετοιμασία στην εφαρμογή.
Σε αυτή τη φάση ενεργοποιείται το Ευρωπαϊκό Γραφείο ΤΝ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης ("EAIB"), τα οποία θα εποπτεύουν την επιβολή και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών-μελών. Οι εθνικές αρχές πρέπει επίσης να οριστούν έως αυτή την ημερομηνία. Οι πάροχοι μοντέλων GPAI—ιδίως όσοι προσφέρουν μεγάλα γλωσσικά μοντέλα ("LLMs")—θα αντιμετωπίσουν νέες οριζόντιες υποχρεώσεις, όπως διαφάνεια, τεκμηρίωση και συμμόρφωση με τα πνευματικά δικαιώματα. Για τα μοντέλα GPAI που θεωρούνται ότι ενέχουν συστημικό κίνδυνο, θα ισχύουν επιπλέον απαιτήσεις όπως μετριασμός κινδύνου, αναφορά περιστατικών και μέτρα κυβερνοασφάλειας.
Παρά τις αντιδράσεις της βιομηχανίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατήρησε το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Στις 3 Ιουλίου 2025, το Reuters μετέδωσε ότι εταιρείες ζητούσαν αναστολή των διατάξεων, έχοντας και τη στήριξη ορισμένων πολιτικών. «Για να αντιμετωπιστεί η αβεβαιότητα που δημιουργεί αυτή η κατάσταση, καλούμε την Επιτροπή να προτείνει μια διετή 'παύση ρολογιού' στην Πράξη για την ΤΝ πριν τεθούν σε ισχύ οι βασικές υποχρεώσεις», ανέφερε ανοιχτή επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από 45 κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες. Ωστόσο, η Επιτροπή απέρριψε το αίτημα και δήλωσε ότι θα συνεχίσει σύμφωνα με το προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα.
Ενώ οι κανόνες για τα μοντέλα γενικής χρήσης τίθενται σε ισχύ στις 2 Αυγούστου 2025, οι εξουσίες για την επιβολή τους ξεκινούν ένα χρόνο αργότερα (στις 2 Αυγούστου 2026). Από τότε, η μη συμμόρφωση επιφέρει διοικητικά πρόστιμα έως 15 εκατ. ευρώ ή 3% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών (με ανώτατο όριο τα 35 εκατ. ευρώ / 7% για απαγορευμένες πρακτικές). Η ρυθμιστική προσέγγιση της ΕΕ στοχεύει στην εξισορρόπηση της καινοτομίας με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, θεσπίζοντας ένα πλαίσιο που ενδέχεται να επηρεάσει τη διακυβέρνηση της ΤΝ παγκοσμίως.