W czasach zimnej wojny Stany Zjednoczone utrzymywały rozbudowaną sieć radarów, rakiet i myśliwców przechwytujących na terenie całego kraju, aby bronić się przed sowieckimi bombowcami i pociskami. Tarcza ta obejmowała system Semi-Automatic Ground Environment (SAGE), który przetwarzał dane z naziemnych radarów i samolotów wczesnego ostrzegania, by koordynować działania eskadr przechwytujących i baterii rakiet ziemia-powietrze.
Po dekadach to defensywne podejście przeżywa odrodzenie dzięki inicjatywie Złotej Kopuły – nowoczesnemu systemowi obrony przeciwrakietowej, którego technologicznym fundamentem jest sztuczna inteligencja. Ogłoszony w styczniu 2025 roku rozporządzeniem wykonawczym projekt uzyskał 24,7 miliarda dolarów początkowego finansowania w ramach niedawno przyjętej ustawy budżetowej.
W przeciwieństwie do swoich poprzedników z czasów zimnej wojny, Złota Kopuła ma stworzyć wielowarstwową architekturę obronną zdolną do zwalczania różnorodnych zagrożeń, takich jak międzykontynentalne pociski balistyczne, broń hipersoniczna czy roje dronów. System zintegrowany będzie z satelitarnymi sensorami i przechwytującymi oraz infrastrukturą naziemną, tworząc kompleksową tarczę dla terytorium USA.
Sztuczna inteligencja stanowi serce tego ambitnego projektu. Jak wyjaśniał generał dywizji Frank Lozano w marcu 2025 roku: „Chcemy zintegrować więcej systemów kierowania ogniem opartych na AI, co pozwoli nam ograniczyć zapotrzebowanie na personel”. Takie podejście wpisuje się w szerszą strategię Pentagonu, zakładającą wdrażanie autonomicznych systemów zdolnych do przetwarzania ogromnych zbiorów danych i podejmowania decyzji w ułamku sekundy bez udziału człowieka.
Agencja Obrony Przeciwrakietowej (Missile Defense Agency) nawiązała współpracę z firmami programistycznymi AI, takimi jak C3 AI, w ramach pięcioletniej umowy o wartości 500 milionów dolarów, by przyspieszyć wdrażanie sztucznej inteligencji w systemach obrony przeciwrakietowej. Partnerstwa te mają na celu opracowanie aplikacji, które zjednoczą rozproszone zbiory danych, szybciej wygenerują sygnatury zagrożeń i usprawnią analizę programów testowych.
Choć krytycy poddają w wątpliwość wykonalność i opłacalność tak kompleksowej tarczy, zwolennicy argumentują, że postępy w AI i technologiach kosmicznych czynią tę wizję bardziej realną niż wcześniejsze próby, takie jak Inicjatywa Obrony Strategicznej Reagana. Pentagon spodziewa się wdrożenia pierwszych zdolności już na początku 2026 roku, a pełna realizacja projektu ma potrwać do lat 30. XXI wieku.
W obliczu globalnego wyścigu zbrojeń w zakresie broni hipersonicznej i innych zaawansowanych technologii rakietowych, inwestycja USA w systemy obrony oparte na AI stanowi istotny zwrot strategiczny. Inicjatywa Złotej Kopuły to powrót do priorytetowego traktowania obrony terytorium kraju, lecz z wykorzystaniem technologii XXI wieku, które w czasach zimnej wojny byłyby nie do pomyślenia.