Yapay zekâ ve bulut bilişim hızla büyümeye devam ederken, veri merkezleri yüksek performanslı işlemcilerden kaynaklanan yoğun ısıyı yönetme konusunda giderek artan zorluklarla karşılaşıyor. California Üniversitesi San Diego mühendislerinden gelen çığır açıcı bir çözüm, bu tesislerin ısıl yönetimini kökten değiştirebilir.
Ekip, ek enerji tüketmeden rekor seviyede ısı dağıtımı sağlayan pasif bir evaporatif soğutma membranı geliştirdi. Geleneksel soğutma sistemlerinin enerjiye aç fanlar, pompalar ve kompresörlere ihtiyaç duymasının aksine, bu yenilik temel fizik prensiplerinden yararlanarak ısıyı doğal ve verimli bir şekilde uzaklaştırıyor.
"Geleneksel hava veya sıvı soğutmaya kıyasla, buharlaşma daha yüksek ısı akısını daha az enerjiyle dağıtabilir," diyor projeyi UC San Diego Jacobs Mühendislik Okulu’ndan Profesör Renkun Chen, meslektaşları Profesör Shengqiang Cai ve Abhishek Saha ile birlikte yürütüyor.
Teknoloji, yüzeyine soğutucu sıvıyı kapiler etkiyle çeken, özel olarak tasarlanmış lifli bir membran ve birbirine bağlı küçük gözeneklerden oluşan bir ağ içeriyor. Sıvı buharlaştıkça, altındaki elektroniklerden ısıyı verimli bir şekilde uzaklaştırıyor. Testlerde membran, pasif soğutma sistemleri için kaydedilen en yüksek seviyelerden biri olan santimetrekare başına 800 watt’ı aşan ısı akılarını yönetebildi.
Bu yeniliğin zamanlaması son derece kritik. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, veri merkezleri şu anda küresel elektrik tüketiminin yaklaşık %1,5’ini oluşturuyor ve soğutma, bir veri merkezinin enerji kullanımının %40’ına kadarını kapsayabiliyor. 2030 yılına kadar, büyük ölçüde yapay zekâ uygulamalarının etkisiyle, veri merkezlerinin elektrik talebinin küresel ölçekte iki kattan fazla artarak yaklaşık 945 terawatt-saat’e ulaşması bekleniyor.
Mevcut sonuçlar umut verici olsa da, Profesör Chen teknolojinin hâlâ teorik sınırının altında çalıştığını belirtiyor. Ekip şimdi membranı daha da geliştirip CPU ve GPU’lar için soğuk plaka prototiplerine entegre etmeye hazırlanıyor. Ayrıca teknolojiyi ticarileştirmek için bir girişim başlattılar; bu sayede, yapay zekâ altyapısının karşı karşıya olduğu enerji krizine çözüm sunarken çevresel etkisini de azaltmayı hedefliyorlar.