Isang makabagong pag-aaral na inilathala noong Mayo 8, 2025, ang nagbigay-liwanag sa mga pangunahing salik na nagpapatingin sa mga tao na malikhaing sistema ang artificial intelligence, at natuklasan na mahalaga ang nakikitang proseso ng paglikha sa mga ganitong paghusga.
Pinangunahan nina Niki Pennanen at mga kasamahan mula sa Aalto University at University of Helsinki ang pananaliksik na ito, na sumuri kung paano hinuhusgahan ng mga tagamasid ang pagkamalikhain ng mga AI system, partikular na sa mga robot na gumagawa ng sining biswal. Gumamit ang pag-aaral ng matalinong disenyo ng eksperimento kung saan pinanood ng mga kalahok ang mga still life drawing na diumano'y nilikha ng isang AI-driven na robot, bagamat ang robot ay aktwal na naka-program upang kopyahin ang mga likha ng isang propesyonal na artist.
Una, tinasa ng mga kalahok ang mga likhang-sining batay lamang sa huling produkto. Pagkatapos, ipinakita sa kanila ang mga video na nagpapakita ng proseso ng pagguhit—kung paano unti-unting lumilitaw ang mga linya sa canvas—ngunit hindi ipinakita ang mismong kamay ng robot. Ipinakita ng resulta na ang pagsaksi sa ebolusyon ng likhang-sining ay malaki ang naitataas sa pananaw ng mga tagamasid hinggil sa pagkamalikhain, kahit pa hindi nagbago ang aktwal na output.
"Binibigyang-diin ng pananaliksik na ito ang malalim na epekto ng persepsyon sa ating paghusga sa pagkamalikhain," paliwanag ng pangunahing mananaliksik na si Christian Guckelsberger. Isa ito sa mga unang pagtatangka na paghiwa-hiwalayin at suriin ang mga impluwensiya ng produkto, proseso, at tagalikha sa persepsyon ng pagkamalikhain.
Hinahamon ng mga natuklasan ang matagal nang depinisyon ng pagkamalikhain na tradisyonal na nakatuon sa limang elemento: aktor, proseso, resulta, larangan, at espasyo. Habang patuloy na nagiging mas sopistikado ang mga AI system sa paglikha ng mga bagong nilalaman sa iba't ibang larangan—mula sining biswal hanggang musika at panitikan—nagiging mahalaga ang pag-unawa kung paano hinuhusgahan at tinatanggap ng tao ang ganitong pagkamalikhain.
Lumalagpas ang mga implikasyon nito sa akademikong interes, at nagdadala ng mahahalagang konsiderasyon para sa disenyo ng mga AI system, lalo na sa larangan ng sining. Iminumungkahi ng pananaliksik na maaaring mapataas ng mga developer ng AI ang tingin sa pagkamalikhain ng kanilang mga sistema sa pamamagitan ng pagpapalinaw ng proseso ng paglikha sa mga gumagamit. Maaaring makaapekto ito sa disenyo ng mga malikhaing AI tool sa hinaharap, at magbunga ng mga sistemang hindi lamang gumagawa ng malikhaing output kundi nagpapakita rin ng kanilang proseso ng paglikha sa paraang tumutugon sa pananaw ng tao.