Een baanbrekend onderzoek waarin kunstmatige intelligentie werd ingezet om hersenscans te analyseren, heeft de verborgen neurologische impact van de COVID-19-pandemie op gezonde mensen blootgelegd.
Onderzoekers van de Universiteit van Nottingham gebruikten geavanceerde machine learning-algoritmen om hersenbeelddata van bijna 1.000 volwassenen uit de UK Biobank-studie te onderzoeken. Door AI-modellen te trainen op meer dan 15.000 pre-pandemische hersenscans, ontwikkelde het team een geavanceerd voorspellingsmodel voor hersenleeftijd, waarmee ze konden schatten hoe oud iemands hersenen leken in vergelijking met hun werkelijke leeftijd.
De resultaten, gepubliceerd in Nature Communications op 22 juli, laten zien dat mensen die de pandemie hebben meegemaakt gemiddeld 5,5 maanden snellere hersenveroudering vertoonden dan mensen die volledig vóór de pandemie waren gescand. Opmerkelijk genoeg trad dit verouderingseffect op, ongeacht of iemand besmet was geraakt met het virus.
"Wat mij het meest verraste, was dat zelfs mensen die geen COVID hadden gehad, een significante toename in het tempo van hersenveroudering lieten zien," zegt hoofdonderzoeker Dr. Ali-Reza Mohammadi-Nejad. "Het laat echt zien hoeveel de ervaring van de pandemie zelf, van isolatie tot onzekerheid, onze hersengezondheid kan hebben beïnvloed."
De versnelde hersenveroudering was het sterkst bij oudere mensen, mannen en mensen uit sociaal-economisch kwetsbare groepen. Opvallend is dat alleen mensen die daadwerkelijk besmet waren met COVID-19 meetbare achteruitgang vertoonden in cognitieve vaardigheden zoals mentale flexibiliteit en verwerkingssnelheid. Dit suggereert dat structurele veranderingen in de hersenen niet per se direct tot functionele beperkingen leiden.
Hoewel het onderzoek geen specifieke interventies onderzocht, suggereren de onderzoekers dat strategieën die bekendstaan om hun positieve effect op hersengezondheid—zoals lichaamsbeweging, voldoende slaap, een gezond dieet en sociale interactie—kunnen helpen om pandemiegerelateerde hersenveroudering tegen te gaan. Ze merken ook op dat de waargenomen veranderingen mogelijk omkeerbaar zijn, wat een bemoedigend perspectief biedt voor volksgezondheidsbeleid.
"Onze bevindingen benadrukken de noodzaak om naast leefstijlfactoren ook gezondheids- en sociaaleconomische ongelijkheden aan te pakken om versnelde hersenveroudering te beperken," concluderen de onderzoekers. "Deze studie herinnert ons eraan dat hersengezondheid niet alleen wordt gevormd door ziekte, maar ook door onze dagelijkse omgeving en ingrijpende maatschappelijke gebeurtenissen."