Rozszerzony blok BRICS, który od stycznia 2025 roku liczy już 16 państw, oficjalnie zaproponował, by Organizacja Narodów Zjednoczonych objęła przewodnictwo w ustanawianiu globalnych ram zarządzania sztuczną inteligencją.
W deklaracji przyjętej 7 lipca podczas szczytu w Rio de Janeiro, przywódcy BRICS określili AI jako „niepowtarzalną szansę” na pobudzenie inkluzywnego wzrostu i innowacji, ostrzegając jednocześnie, że bez sprawiedliwego zarządzania może ona pogłębić cyfrową przepaść między państwami. Propozycja ta stanowi bezpośrednie wyzwanie wobec postrzeganych przez BRICS zachodnich standardów i modeli zarządzania AI.
„Musimy zapobiec wykorzystywaniu procesów ustalania standardów jako barier wejścia na rynek dla małych firm i gospodarek rozwijających się” – czytamy w deklaracji BRICS. Blok podkreślił, że globalne zarządzanie AI powinno być „reprezentatywne, zorientowane na rozwój, dostępne, inkluzywne, dynamiczne, responsywne”, przy jednoczesnym poszanowaniu suwerenności narodowej.
Propozycja zakłada opracowanie „specyfikacji technicznych i protokołów” z udziałem sektora publicznego i agencji ONZ, aby zapewnić zaufanie, interoperacyjność i bezpieczeństwo na platformach AI. Państwa BRICS opowiadają się za współpracą open-source, ochroną suwerenności cyfrowej, uczciwą konkurencją na rynkach AI oraz zabezpieczeniem własności intelektualnej w sposób, który nie utrudnia transferu technologii do krajów rozwijających się.
Sekretarz Generalny ONZ António Guterres, przemawiając podczas szczytu, poparł inicjatywę, stwierdzając, że „AI nie może być klubem dla wybranych, lecz musi przynosić korzyści wszystkim, a w szczególności krajom rozwijającym się, które muszą mieć realny głos w globalnym zarządzaniu AI”. Odniósł się także do planów ONZ dotyczących powołania Niezależnego Międzynarodowego Panelu Naukowego ds. Sztucznej Inteligencji oraz cyklicznego Globalnego Dialogu na temat AI w ramach struktur ONZ.
Według Igora Makarowa, szefa Katedry Gospodarki Światowej w Wyższej Szkole Ekonomii w Rosji, „globalne zarządzanie w dziedzinie sztucznej inteligencji praktycznie nie istnieje”, co sprawia, że BRICS może odegrać kluczową rolę w tworzeniu globalnych instytucji w tej sferze.
Propozycja ta stanowi poważne wyzwanie dla inicjatyw zarządzania AI prowadzonych przez Zachód, takich jak Proces Hiroszimski G7. Po rozszerzeniu blok BRICS reprezentuje już ponad 40% światowej populacji, a jego wspólne stanowisko może zasadniczo zmienić sposób tworzenia i egzekwowania międzynarodowych standardów AI.