Rozwój sztucznej inteligencji w Chinach osiągnął przełomowy moment, gdy firmy takie jak DeepSeek i Qwen prezentują możliwości dorównujące lub przewyższające zachodnich konkurentów, rzucając wyzwanie dotychczasowej hierarchii AI zdominowanej przez amerykańskie przedsiębiorstwa.
Model DeepSeek V3, wydany pod koniec 2024 roku, szczególnie zaimponował badaczom AI swoimi wynikami w popularnych testach językowych i logicznych. Według wielu benchmarków DeepSeek-V3 przewyższa Llama 3.1 od Meta i dorównuje modelom liderów branży, takim jak Claude 3.5 Sonnet od Anthropic. Styczniowa premiera DeepSeek-R1 w 2025 roku, otwartoźródłowego modelu skoncentrowanego na rozumowaniu matematycznym i rozwiązywaniu problemów, dodatkowo potwierdziła postęp Chin w dziedzinie AI.
Na szczególną uwagę zasługuje efektywność osiągnięć DeepSeek. Choć dokładne dane budzą kontrowersje, firma początkowo twierdziła, że model V3 został wytrenowany za około 5,6 miliona dolarów, wykorzystując około 2000 kart Nvidia H800 – znacznie mniej niż porównywalne modele zachodnie. Ta efektywność kosztowa, osiągnięta dzięki innowacyjnej architekturze, ulepszeniom algorytmicznym lub innym rozwiązaniom, może oznaczać przełom w ekonomii rozwoju zaawansowanej AI.
Postęp Chin w AI to efekt wieloletniego planowania i inwestycji. Wprowadzony w 2017 roku „Plan rozwoju sztucznej inteligencji nowej generacji” ustanowił AI priorytetem narodowym, wspieranym przez regionalne strategie wdrożeniowe i państwowe fundusze venture capital. Skuteczna koordynacja przyniosła imponujące wyniki w liczbie zgłoszonych patentów – w latach 2022–2023 Chiny odpowiadały za około 61–70% wszystkich przyznanych na świecie patentów AI, podczas gdy udział USA wynosił około 21%.
Jednak ilość nie zawsze przekłada się na jakość. Amerykańskie patenty AI są cytowane prawie siedem razy częściej niż chińskie (średnio 13,18 wobec 1,90 cytowań), co sugeruje większy wpływ międzynarodowy. Dodatkowo, tylko około 7% chińskich patentów AI jest zgłaszanych za granicą, co rodzi pytania o ich globalną istotność.
Na rozwój AI w Chinach wpływ miało również otoczenie regulacyjne. Chińskie firmy korzystały z elastyczności przepisów, która pozwoliła startupom na innowacje, choć nadal muszą one poruszać się w ramach nadzoru państwowego, zwłaszcza w zakresie kontroli treści.
W miarę jak konkurencja się zaostrza, oba kraje nieustannie inwestują w infrastrukturę AI i rozwój talentów. Wyścig o dominację w AI będzie miał kluczowe znaczenie dla przywództwa technologicznego, wzrostu gospodarczego i bezpieczeństwa narodowego w nadchodzących latach.