EPFL'deki Hesaplamalı Robot Tasarımı ve Üretimi (CREATE) Laboratuvarı'ndan araştırmacılar, ADAPT Hand (Adaptive Dexterous Anthropomorphic Programmable sTiffness) ile biyomimetik robotikte önemli bir atılım gerçekleştirdi. Bu robot el, çevre hakkında hassas bilgiye veya karmaşık programlamaya ihtiyaç duymadan, insan benzeri çeviklikle nesneleri kavrayabiliyor.
Kai Junge ve Josie Hughes tarafından geliştirilen ADAPT Hand, deneysel testlerde 24 farklı nesneyi %93 gibi dikkat çekici bir başarı oranıyla kaldırmayı başardı. Bu başarıyı özel kılan ise, elin hareketlerinin açıkça programlanmak yerine, esnek malzemeleri ile manipüle edilen nesneler arasındaki etkileşim sonucu kendiliğinden ortaya çıkması.
"İnsanlar olarak, bir nesneyi kavramak için çok fazla dış bilgiye ihtiyaç duymayız. Bunun nedeni de, bir nesne ile insan eli arasındaki arayüzde gerçekleşen esnek—ya da yumuşak—etkileşimlerdir," diyor Junge. Araştırmaları, 13 Mayıs 2025'te Nature Communications Engineering'de yayımlandı.
Geleneksel robot ellerde her eklem için ayrı motorlar gerekirken, ADAPT Hand 20 eklemi için yalnızca 12 motor kullanıyor. Geri kalan mekanik kontrol ise, farklı sertlik seviyelerine ayarlanabilen yaylar ve silikon 'deri' ile sağlanıyor. El, bir nesneyi kaldırmak için yalnızca dört genel pozisyonda hareket edecek şekilde programlanıyor; daha fazla uyum ise ek programlamaya gerek kalmadan, robotikçilerin 'açık döngü' kontrolü dediği şekilde gerçekleşiyor.
Elin tamamına—deri, parmaklar ve bilek—dağıtılmış esneklik, kavramanın nesnenin geometrisine göre kendiliğinden organize olmasını sağlıyor. Böylece, el kaldırdığı nesneye bağlı olarak otomatik olarak farklı tutuş tipleri sergiliyor. İnsan tutuş kalıplarıyla karşılaştırıldığında, ADAPT Hand doğal insan tutuşlarına %68 doğrudan benzerlik gösterdi.
Bu yaklaşım, yapay ve biyolojik sistemler arasındaki farkı kapatarak, protezler, sağlık robotları ve endüstriyel otomasyon gibi alanlarda devrim yaratma potansiyeli taşıyor. İnsan elinin biyomekanik özelliklerini karmaşık algoritmalar yerine malzemelerle taklit eden ADAPT Hand, robotların fiziksel dünyayla daha doğal etkileşimler kurabileceğini gösteriyor—bu da yeni nesil yardımcı teknolojiler için hayati önem taşıyor.