Μια πρωτοποριακή μελέτη που αξιοποίησε τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση εγκεφαλικών απεικονίσεων αποκάλυψε τον κρυμμένο νευρολογικό αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 σε υγιή άτομα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ χρησιμοποίησαν προηγμένους αλγόριθμους μηχανικής μάθησης για να εξετάσουν δεδομένα εγκεφαλικών απεικονίσεων σχεδόν 1.000 ενηλίκων από τη μελέτη UK Biobank. Εκπαιδεύοντας μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης σε περισσότερες από 15.000 προ-πανδημικές εγκεφαλικές απεικονίσεις, η ομάδα ανέπτυξε ένα εξελιγμένο εργαλείο πρόβλεψης ηλικίας εγκεφάλου, το οποίο μπορούσε να εκτιμήσει πόσο «ηλικιωμένος» φαινόταν ο εγκέφαλος ενός ατόμου σε σύγκριση με τη χρονολογική του ηλικία.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature Communications στις 22 Ιουλίου, έδειξαν ότι όσοι έζησαν την πανδημία εμφάνισαν επιταχυνόμενη γήρανση εγκεφάλου κατά μέσο όρο 5,5 μήνες σε σύγκριση με όσους εξετάστηκαν εξ ολοκλήρου πριν από αυτήν. Εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η επίδραση στη γήρανση παρατηρήθηκε ανεξάρτητα από το αν τα άτομα είχαν μολυνθεί από τον ιό.
«Αυτό που με εξέπληξε περισσότερο ήταν ότι ακόμη και άνθρωποι που δεν είχαν νοσήσει από COVID εμφάνισαν σημαντική αύξηση στους ρυθμούς γήρανσης του εγκεφάλου», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Ali-Reza Mohammadi-Nejad. «Αυτό δείχνει πραγματικά πόσο η ίδια η εμπειρία της πανδημίας, από την απομόνωση μέχρι την αβεβαιότητα, μπορεί να επηρέασε την υγεία του εγκεφάλου μας».
Η γήρανση του εγκεφάλου ήταν πιο έντονη σε ηλικιωμένα άτομα, άνδρες και άτομα από κοινωνικοοικονομικά μειονεκτούντα περιβάλλοντα. Αξιοσημείωτο είναι ότι μόνο όσοι είχαν μολυνθεί με COVID-19 εμφάνισαν μετρήσιμες μειώσεις σε γνωστικές ικανότητες όπως η νοητική ευελιξία και η ταχύτητα επεξεργασίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο δεν μεταφράζονται απαραίτητα σε λειτουργική εξασθένηση.
Αν και η μελέτη δεν εξέτασε συγκεκριμένες παρεμβάσεις, οι ερευνητές προτείνουν ότι στρατηγικές που είναι γνωστό ότι διατηρούν την υγεία του εγκεφάλου—όπως η σωματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος, η υγιεινή διατροφή και η κοινωνική αλληλεπίδραση—μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της γήρανσης του εγκεφάλου που σχετίζεται με την πανδημία. Επιπλέον, σημειώνουν ότι οι παρατηρούμενες αλλαγές ενδέχεται να είναι αναστρέψιμες, προσφέροντας μια ενθαρρυντική προοπτική για τον σχεδιασμό της δημόσιας υγείας.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες στην υγεία και το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, πέρα από τους παράγοντες του τρόπου ζωής, για τον περιορισμό της επιταχυνόμενης γήρανσης του εγκεφάλου», καταλήγουν οι ερευνητές. «Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει ότι η υγεία του εγκεφάλου διαμορφώνεται όχι μόνο από τις ασθένειες, αλλά και από το καθημερινό μας περιβάλλον και τις μεγάλες κοινωνικές αναταράξεις».