Het Space Weather Prediction Center (SWPC) van de National Oceanic and Atmospheric Administration heeft bevestigd dat er momenteel een matige geomagnetische storm gaande is, met omstandigheden die naar verwachting aanhouden tot minstens 25 juni. Dit fenomeen maakt deel uit van een toename in zonneactiviteit nu we het hoogtepunt van de huidige zonnecyclus naderen.
De storm is ontstaan door intense X-klasse zonnevlammen die tussen 17 en 19 juni uitbarstten en coronale massa-ejecties (CME's) richting de aarde stuurden. Wanneer deze geladen deeltjes in botsing komen met het magnetisch veld van onze planeet, veroorzaken ze verstoringen die invloed kunnen hebben op diverse technologieën en infrastructuren.
Wat deze storm bijzonder maakt, is de inzet van DAGGER (Deep Learning Geomagnetic Perturbation), een kunstmatig intelligentiesysteem dat is ontwikkeld in samenwerking tussen NASA, de U.S. Geological Survey en het Department of Energy. DAGGER analyseert gegevens over de zonnewind van meerdere satellieten en kan met opmerkelijke nauwkeurigheid wereldwijd geomagnetische verstoringen voorspellen, met essentiële waarschuwingen tot 30 minuten vooruit.
"Met deze AI is het nu mogelijk om snel en nauwkeurig wereldwijde voorspellingen te doen en beslissingen te ondersteunen tijdens een zonnestorm, waardoor potentiële schade aan de moderne samenleving wordt geminimaliseerd," legt Vishal Upendran uit, hoofdonderzoeker van het DAGGER-project. Het systeem genereert voorspellingen in minder dan een seconde, met updates elke minuut.
De huidige storm volgt op een zwaardere G4-gebeurtenis die begin juni plaatsvond en leidde tot uitgebreide poollichtverschijnselen die zelfs tot in Alabama zichtbaar waren. Hoewel de huidige G2-storm minder intens is, waarschuwt het SWPC dat deze nog steeds spanningsschommelingen in elektriciteitsnetten kan veroorzaken, hoogfrequente radiosignalen kan verstoren en mogelijk invloed kan hebben op satellietoperaties.
De inzet van DAGGER komt op een cruciaal moment, nu de zonneactiviteit blijft toenemen richting het verwachte maximum in 2025. Doordat het systeem open source is, kunnen netbeheerders, satellietoperators en telecombedrijven de technologie integreren in hun bedrijfsvoering, waarmee onderzoekers hopen een soort 'zonnestormsirene' te creëren die vergelijkbaar functioneert met waarschuwingssystemen voor tornado's.