Przełomowe badanie wykorzystujące sztuczną inteligencję do analizy skanów mózgu ujawniło ukryty wpływ neurologiczny pandemii COVID-19 na zdrowe osoby.
Naukowcy z Uniwersytetu w Nottingham zastosowali zaawansowane algorytmy uczenia maszynowego do analizy danych obrazowych mózgu prawie 1000 dorosłych uczestników brytyjskiego badania UK Biobank. Trenując modele AI na ponad 15 000 skanów mózgu wykonanych przed pandemią, zespół stworzył zaawansowane narzędzie do przewidywania wieku mózgu, pozwalające oszacować, na ile lat wygląda mózg danej osoby w porównaniu do jej rzeczywistego wieku metrykalnego.
Wyniki, opublikowane w Nature Communications 22 lipca, pokazały, że osoby, które przeżyły pandemię, doświadczyły przyspieszonego starzenia się mózgu średnio o 5,5 miesiąca w porównaniu z osobami, których skany wykonano całkowicie przed pandemią. Co istotne, efekt ten występował niezależnie od tego, czy dana osoba przeszła zakażenie koronawirusem.
"Najbardziej zaskoczyło mnie to, że nawet osoby, które nie chorowały na COVID-19, wykazywały znaczący wzrost tempa starzenia się mózgu" – powiedział główny autor badania, dr Ali-Reza Mohammadi-Nejad. "To naprawdę pokazuje, jak bardzo sama sytuacja pandemii – od izolacji po niepewność – mogła wpłynąć na zdrowie naszych mózgów."
Najsilniejsze oznaki przyspieszonego starzenia się mózgu zaobserwowano u osób starszych, mężczyzn oraz osób z mniej uprzywilejowanych środowisk społeczno-ekonomicznych. Co ciekawe, tylko u osób, które przeszły COVID-19, zaobserwowano mierzalny spadek zdolności poznawczych, takich jak elastyczność myślenia czy szybkość przetwarzania informacji, co sugeruje, że zmiany strukturalne w mózgu nie muszą automatycznie przekładać się na pogorszenie funkcjonowania.
Chociaż badanie nie analizowało konkretnych interwencji, naukowcy sugerują, że strategie znane z korzystnego wpływu na zdrowie mózgu – takie jak aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu, zdrowa dieta i kontakty społeczne – mogą pomóc przeciwdziałać pandemicznemu starzeniu się mózgu. Zwracają również uwagę, że zaobserwowane zmiany mogą być odwracalne, co daje nadzieję na przyszłość w kontekście zdrowia publicznego.
"Nasze wyniki podkreślają potrzebę zwalczania nierówności zdrowotnych i społeczno-ekonomicznych, oprócz promowania zdrowego stylu życia, aby ograniczyć przyspieszone starzenie się mózgu" – podsumowali autorzy. "To badanie przypomina, że na zdrowie mózgu wpływa nie tylko choroba, ale także nasze codzienne otoczenie i wielkie społeczne zawirowania."