En Son Yapay Zeka Haberleri

Chalmers Üniversitesi'nden mühendisler, mevcut en iyi yükselteçlerin yalnızca onda biri kadar enerji tüketen ve performanstan ödün vermeyen devrim niteliğinde bir darbe kontrollü kübit yükselteci geliştirdi. Bu atılım, küçük ölçekli kuantum bilgisayarların bile yeni fotonik kuantum devreleriyle makine öğrenimi yeteneklerini artırmasını sağlıyor. Teknoloji, yapay zekâ hesaplamalarını geleneksel sistemlerden binlerce kat daha hızlı gerçekleştirebilecek kuantum sistemlerine doğru önemli bir ilerlemeyi temsil ediyor.

Finlandiya Tampere Üniversitesi ve Fransa Université Marie et Louis Pasteur'den iki Avrupa araştırma ekibi, ultra ince cam fiberler kullanarak optik hesaplamada bir atılım gerçekleştirdi. Araştırmaları, bu fiberler üzerinden gönderilen yoğun lazer darbelerinin, geleneksel silikon tabanlı sistemlere kıyasla binlerce kat daha hızlı ve potansiyel olarak daha az enerji tüketerek yapay zeka benzeri hesaplamalar yapabildiğini gösteriyor. Bu teknoloji, elektrik sinyalleriyle sınırlı kalmak yerine ışık hızında çalışan sistemler sağlayarak yapay zeka donanımını kökten değiştirebilir.

İsviçre'deki Paul Scherrer Enstitüsü'nden araştırmacılar, çevre dostu çimento formülasyonlarını milisaniyeler içinde tasarlayabilen bir yapay zekâ sistemi geliştirdi. Bu sistem, küresel karbon emisyonlarının %8'inden sorumlu olan çimento endüstrisini dönüştürebilir. Yapay zekâ, çimentonun dayanıklılığını korurken karbon ayak izini önemli ölçüde azaltmak için binlerce malzeme kombinasyonunu simüle eden bir 'dijital yemek kitabı' gibi çalışıyor. Bu atılım, çevreye büyük etkisi olan karmaşık bir endüstriyel süreci optimize ederek iklim eylemi açısından en zorlu alanlardan birine çözüm sunabilir.

Amazon'un SageMaker yapay zekâ platformu, Random Cut Forest algoritmasıyla uzay keşfini dönüştürüyor. Bu teknoloji, NASA ve Blue Origin'in karmaşık uzay aracı telemetri verilerini analiz etmesine yardımcı oluyor. Ay görevlerinden alınan konum, hız ve yönelim verilerindeki anormallikleri tespit eden sistem, mühendislerin uzay operasyonları sırasında kritik araç durumlarını belirlemesini sağlıyor. Bu iş birliği, yapay zekânın uzay araştırmaları ve ticari uzay operasyonlarında uygulanmasında önemli bir ilerlemeyi temsil ediyor.

Hong Kong Üniversitesi’nden araştırmacılar, GPS veya harici yönlendirme olmadan saatte 72 kilometre hıza ulaşabilen, çığır açıcı bir otonom drone geliştirdi. SUPER (Güvenli Yüksek Hızlı Hava Robotu) adı verilen bu drone, gelişmiş 3D LiDAR teknolojisi sayesinde 2,5 milimetre inceliğindeki engelleri bile algılayabiliyor ve karanlıkta dahi yoğun ormanlarda yol alabiliyor. Bu devrim niteliğindeki teknoloji, robotikte önemli bir sıçrama anlamına geliyor ve makineleri, şimdiye dek yalnızca kuşlarda görülen sezgisel navigasyon yeteneklerine bir adım daha yaklaştırıyor.

Avrupalı araştırmacılar, ultra ince cam elyaflar üzerinden gönderilen lazer darbelerinin, geleneksel silikon sistemlerden binlerce kat daha hızlı yapay zekâ hesaplamaları gerçekleştirebileceğini gösterdi. Tampere Üniversitesi ve Université Marie et Louis Pasteur'den ekiplerin elde ettiği bu atılım, ışık ile cam arasındaki doğrusal olmayan etkileşimleri kullanarak bilgiyi benzeri görülmemiş hızlarda işlerken enerji tüketimini de potansiyel olarak azaltabiliyor. Bu teknoloji, yapay zekâ sistemlerinin temel donanımını kökten değiştirebilir ve ışık tabanlı yeni nesil süper bilgisayarların önünü açabilir.

İsviçre'deki Paul Scherrer Enstitüsü'nden araştırmacılar, karbon emisyonu önemli ölçüde daha düşük, iklim dostu çimento formülasyonlarını hızla tasarlayan bir yapay zekâ sistemi geliştirdi. Makine öğrenimi modeli, binlerce bileşen kombinasyonunu milisaniyeler içinde simüle ederek, çimentonun dayanıklılığını korurken çevresel etkisini büyük ölçüde azaltan tarifler belirliyor. Bu atılım, günümüzde küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %8'ini üreten - tüm havacılık sektöründen daha fazla - çimento endüstrisini dönüştürebilir.

Küresel yarı iletken sektörü, 2025 yılının ortasında, büyük ölçüde yükselen yapay zeka teknolojisi talepleriyle benzeri görülmemiş bir büyüme yaşıyor. Son sektör raporlarına göre, pazarın bu yıl 697 milyar doları aşması bekleniyor ve satışların önemli bir bölümünü yapay zekaya özel çipler oluşturuyor. Jeopolitik faktörler ve tedarik zinciri dayanıklılığı girişimleri, üretim stratejilerini yeniden şekillendirirken, ileri seviye üretim teknolojilerinin geliştirilmesi de yeni nesil yapay zeka sistemlerinin hesaplama gereksinimlerini karşılamak için hız kazanıyor.

OpenAI, ChatGPT ve diğer ürünlerini çalıştırmak için Google'ın Tensor İşlem Birimlerini (TPU) kiralamaya başladı. Bu adım, yapay zekâ liderinin Nvidia dışındaki çipleri ilk kez anlamlı şekilde kullanması anlamına geliyor. Rakipler arasındaki bu şaşırtıcı iş birliği, OpenAI'ın Microsoft veri merkezlerinin ötesinde altyapısını çeşitlendirme arayışının bir parçası. Şirket, Google'ın bulut tabanlı TPU'larının, hızla büyüyen yapay zekâ hizmetlerinde performansı korurken çıkarım maliyetlerini düşürmeye yardımcı olmasını umuyor.

Meta Platforms, Amerika Birleşik Devletleri genelinde yapay zekâ veri merkezleri inşa etmek amacıyla özel sermaye şirketleriyle 29 milyar dolar toplamak için ileri düzeyde görüşmeler yürütüyor. Facebook'un çatı şirketi, Apollo Global Management, KKR, Brookfield, Carlyle ve PIMCO gibi yatırımcılardan 3 milyar dolar öz sermaye ve 26 milyar dolar borç sağlamayı hedefliyor. Bu fon toplama girişimi, Meta'nın veri etiketleme girişimi Scale AI'ya yaptığı 14,8 milyar dolarlık yatırımın ardından yapay zekâ kapasitesini hızla artırdığı bir döneme denk geliyor.

Almanya'nın veri koruma komiseri, Çinli yapay zekâ girişimi DeepSeek'in kullanıcı verilerini yasa dışı şekilde Çin'e aktardığı gerekçesiyle Apple ve Google'dan uygulamayı mağazalarından kaldırmalarını talep etti. Komiser Meike Kamp, DeepSeek'in Alman kullanıcıların verilerini yeterince koruyamadığını belirterek, Çinli yetkililerin kişisel verilere geniş erişim hakkına sahip olmasından endişe duyduklarını vurguladı. Bu adım, diğer Avrupa ülkelerinde alınan benzer kısıtlamaların ardından ve Reuters'ın DeepSeek'in Çin ordusuyla bağlantılarını ortaya çıkarmasından günler sonra geldi.

Pearson ve Google Cloud, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri için yapay zekâ destekli eğitim araçları geliştirmek üzere çok yıllık stratejik bir ortaklık duyurdu. İş birliği, Pearson’ın K-12 alanındaki uzmanlığını Google’ın Vertex AI Platformu, Gemini modelleri ve LearnLM gibi gelişmiş yapay zekâ teknolojileriyle birleştiriyor. Ortaklık, her öğrencinin benzersiz hızına ve ihtiyacına uyum sağlayan kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimleri oluşturmayı ve öğretmenlere veri odaklı içgörüler sunarak eğitimi bireyselleştirmeyi hedefliyor.

AMD CEO’su Lisa Su, şirketin iddialı MI400 serisi yapay zekâ çiplerini ve Helios sunucu platformunu tanıttı. OpenAI CEO’su Sam Altman ise AMD’nin en yeni teknolojisini benimsemek için stratejik bir ortaklık kurduklarını doğruladı. Bu iş birliği, hızla büyüyen ve 2028’e kadar 500 milyar doları aşması beklenen yapay zekâ çip pazarında Nvidia’nın hakimiyetine meydan okuyan AMD için önemli bir zafer anlamına geliyor. Ortaklık, AMD’yi şu anda Nvidia’nın %90’dan fazla pazar payına sahip olduğu bu alanda öne çıkarıyor.

OpenAI, ChatGPT ve diğer ürünlerini çalıştırmak için ilk kez Nvidia dışı çipleri kullanarak Google'ın Tensor İşlem Birimlerini (TPU) devreye aldı. Bu iş birliği, OpenAI'nin Microsoft Azure bulut hizmetlerinin ötesine geçme hamlesinin ardından gelirken, Google Cloud için de büyük bir başarı anlamına geliyor. Ortaklık, OpenAI'nin artan hesaplama ihtiyaçlarını karşılarken, Google'ın özel yapay zeka donanımını ticarileştirme konusundaki başarısını da gözler önüne seriyor.

Tesla, Austin, Teksas'taki fabrikasından bir müşterinin evine Model Y'nin tamamen otonom ilk teslimatını, planlanandan bir gün önce tamamladı. Araç, kamuya açık yollarda ve otoyollarda saatte 115 km hıza kadar hiçbir insan müdahalesi veya uzaktan kontrol olmadan yol aldı. Bu dönüm noktası, otonom sürüş teknolojisinde önemli bir ilerlemeyi temsil ediyor ve Tesla'yı tamamen sürücüsüz araçlar yarışında rakiplerinin önüne geçiriyor.

Gartner'ın yeni raporuna göre, ajan tipi yapay zekâ projelerinin %40'ından fazlası, artan maliyetler, belirsiz iş değeri ve yetersiz risk kontrolleri nedeniyle 2027 yılına kadar iptal edilecek. Salesforce ve Oracle gibi teknoloji devlerinin büyük yatırımlarına rağmen, mevcut ajan tipi yapay zekâ girişimlerinin çoğu, pratik uygulamalardan ziyade abartılı beklentilerle yürütülen erken aşama denemelerden oluşuyor. Araştırma şirketi, binlerce iddia edilen sağlayıcı arasında yalnızca yaklaşık 130 gerçek ajan tipi yapay zekâ satıcısı olduğunu tahmin ederek, sektörde yaygın bir 'ajan yıkama' eğilimine karşı uyarıyor.

Meta, OpenAI'nin o1 akıl yürütme modelinin temel katkıcılarından Trapit Bansal'ı, yapay zeka süperzekâ birimini güçlendirmek için kadrosuna kattı. Haziran ayında OpenAI'den ayrılan Bansal, Meta'nın bünyesine katılan eski Scale AI CEO'su Alexandr Wang, Google DeepMind'den Jack Rae ve Sesame'den Johan Schalkwyk gibi seçkin yapay zeka uzmanlarının arasına katıldı. Bu stratejik transfer, CEO Mark Zuckerberg'in Meta'yı yeni nesil yapay zeka geliştirmede öncü konuma taşımak için yaptığı 14 milyar doların üzerindeki agresif yatırımı yansıtıyor.

Columbia Üniversitesi'nin STAR sistemi, azoospermili erkeklerde canlı sperm hücrelerini tespit etmek için yapay zekâ kullanarak erkek kısırlığı tedavisinde çığır açtı. Yapay zekâ, mikroakışkanlar ve robotik teknolojilerini birleştiren sistem, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırdığı sperm hücrelerini saptayabiliyor. Öncü bir vakada, laboratuvar teknisyenlerinin iki gün boyunca bulamadığı örnekte STAR sistemi 44 sperm hücresi tespit etti ve Mart 2025'te ilk başarılı yapay zekâ destekli gebelik gerçekleşti.

ABB, sehpa boyutlarında olup 1500 kilograma kadar yük taşıyabilen devrim niteliğinde otonom mobil robotu Flexley Mover P603’ü tanıttı. Münih’te düzenlenen Automatica 2025’te görücüye çıkan bu kompakt güç merkezi, altyapı değişikliği gerektirmeden ±5 mm konumlandırma hassasiyeti sunan yapay zekâ destekli Visual SLAM navigasyonuyla öne çıkıyor. P603, depo otomasyonunda önemli bir ilerlemeyi temsil ederek dar alanlarda lojistik operasyonları için benzersiz bir verimlilik vadediyor.

ABD'de iki partili bir milletvekili grubu, potansiyel olarak düşmanca yapay zeka sistemlerinin hassas devlet ağlarına erişimini engellemek amacıyla 'Düşman Yapay Zekaya Hayır Yasası'nı sundu. Yasa, özellikle Çin'de geliştirilen yapay zeka modellerinin federal kurumlarda kullanımını kalıcı olarak engelleyecek bir güvenlik duvarı oluşturmayı hedefliyor. Bu düzenleme, yapay zeka temelli casusluk ve güvenlik tehditlerine dair endişelerin arttığı bir dönemde teknoloji ayrışma politikalarının önemli ölçüde genişletilmesi anlamına geliyor.