Een geavanceerde Russische desinformatiecampagne met de codenaam Operatie Overload (ook bekend als Matroesjka of Storm-1679) maakt op ongekende schaal en snelheid gebruik van kunstmatige intelligentie om pro-Kremlin propaganda te creëren en te verspreiden.
Volgens een recent rapport van het Institute for Strategic Dialogue (ISD) heeft de operatie alleen al in het eerste kwartaal van 2025 meer dan 80 verschillende organisaties geïmiteerd. De campagne produceert misleidende content door echte beelden te combineren met AI-gegenereerde voice-overs en door het misbruiken van logo’s van legitieme nieuwsorganisaties, academische instellingen en wetshandhavingsinstanties.
De primaire strategie van de operatie bestaat uit het maken van video’s die lijken op authentieke nieuwsberichten van betrouwbare bronnen. Door audio- en visuele elementen te manipuleren met AI-tools, produceert Operatie Overload content die nauwelijks te onderscheiden is van echte media. Deze video’s verspreiden narratieven die gericht zijn op "het verzwakken van de steun van NAVO-landen voor Oekraïne en het verstoren van hun binnenlandse politiek", aldus ISD-onderzoekers.
Ondanks het plaatsen van minstens 135 stukken content op meerdere platforms, waaronder X (voorheen Twitter), Telegram en Bluesky, krijgt het merendeel van de output weinig organisch bereik. Toch behaalde één video, die onterecht beweerde dat USAID beroemdheden betaalde om naar Oekraïne te reizen, meer dan 4,2 miljoen weergaven nadat deze werd gedeeld door prominente accounts die niet aan de campagne gelieerd zijn.
Experts waarschuwen dat AI het "getallenspel" van desinformatie in het voordeel van kwaadwillenden verandert. "Als één op de honderd video’s aanslaat, is dat een overwinning die het doel bereikt," zegt Joseph Bodnar, senior onderzoeksmanager bij ISD. De technologie maakt het mogelijk om snel meer content te produceren zonder dat dit ten koste gaat van de geloofwaardigheid bij gebruikers die ermee in aanraking komen.
Naast het verspreiden van valse narratieven, heeft Operatie Overload als doel om factcheckers en mediabedrijven te overspoelen met verzoeken tot ontkrachting, de geloofwaardigheid van geïmiteerde instellingen te ondermijnen en de middelen van organisaties die desinformatie bestrijden te verspillen. De campagne is actief in tien landen en publiceert in tien verschillende talen, met een duidelijke focus op Duitsland, Frankrijk en Oekraïne.